Πιστοποίηση ISO στο Οικοτροφείο Χαλκίδας της ΕΠΑΨΥ

Η Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας (Ε.Π.Α.Ψ.Υ.) δίνει ύψιστη βαρύτητα και λειτουργεί στη βάση μιας φιλοσοφίας που έχει σαν στόχο την αέναη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών της. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται (πρωτοποριακά για τα Ελληνικά δεδομένα) η προετοιμασία για εισαγωγή, του Οικοτροφείου της ΕΠΑΨΥ στην Χαλκίδα, στο διεθνές πρότυπο ISO 9001:2000, από τον Ελληνικό Οργανισμό Τυποποίησης (ΕΛΟΤ), για την εφαρμογή Συστήματος Ποιότητας σε φορείς Παροχής Υπηρεσιών Υγείας.

Η ΕΠΑΨΥ παρέχει στο εν λόγω Οικοτροφείο ένα Σύστημα Ποιότητας, το οποίο αναφέρεται στους δύο βασικούς άξονες λειτουργίας του, α/. Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση και Επανένταξη και β/. Προαγωγή Ψυχικής Υγείας. Σε αυτές προστίθενται οι υποστηρικτικές διεργασίες και οι διεργασίες διαχείρισης (Διαχείριση Προσωπικού, Προμήθειες, Διαχείριση Συστήματος Ποιότητας, Οικονομική Διαχείριση, Διαχείριση Υλικού/Φαρμάκων/Εξοπλισμού, Διαχείριση Ιατρικού Φακέλου, Διαχείριση Παραπόνων/Καταγγελιών, Έρευνα Ικανοποίησης Ενοίκων).

Το σύνολο των απαιτήσεων του προτύπου ISO 9001:2000 έρχεται να τεκμηριώσει τις παραπάνω μεθόδους και την συνολική, ισχύουσα, λειτουργία του Οικοτροφείου. Αξίζει να σημειωθεί πως για την τελική ανάπτυξη του Συστήματος Ποιότητας χρησιμοποιήθηκαν επιπλέον η Κλαδική Οδηγία του Ελληνικού Οργανισμού Τυποποίησης (ΕΛΟΤ), για την εφαρμογή Συστημάτων Ποιότητας σε φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, καθώς και κλινικά πρότυπα και κλινικές οδηγίες, τα οποία αφορούν στο εξειδικευμένο επιστημονικό αντικείμενο των υπηρεσιών ψυχικής φροντίδας τις οποίες παρέχει το Οικοτροφείο.

Η Διοίκηση της ΕΠΑΨΥ εξασφαλίζει ότι το Σύστημα Ποιότητας που εφαρμόζεται ανταποκρίνεται στις ανάγκες των χρηστών της, λαμβάνοντας υπόψη τις υψηλές προσδοκίες και απαιτήσεις τους για τις παρεχόμενες υπηρεσίες και πάντοτε με σεβασμό στον άνθρωπο.

Το Οικοτροφείο της Χαλκίδας θέτει στόχους για την ποιότητα, οι οποίοι :
(α) είναι συνεπείς με την πολιτική ποιότητας του Οικοτροφείου και των επιμέρους λειτουργικών μονάδων του, καθοριζόμενοι με γνώμονα :
1/. την εκπλήρωση ή και υπέρβαση των προσδοκιών των ενοίκων και των ευρύτερα συναλλασσομένων με το Οικοτροφείο,
2/. την παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών,
3/. την αποτελεσματική διαχείριση των πόρων του Οικοτροφείου,
4/. την ασφάλεια και την προαγωγή του προσωπικού μέσω εκπαίδευσης,
(β) είναι ρεαλιστικοί και επιτεύξιμοι εντός του εκάστοτε οριζόμενου γι’ αυτούς
χρονοδιαγράμματος και τέλος
(γ) είναι μετρήσιμοι, αξιολογούμενοι μέσω δεικτών ποιότητας.
Το Οικοτροφείο τηρεί αρχεία με όλες τις πληροφορίες και τα στοιχεία εκείνα τα οποία αφορούν τις δραστηριότητές και τους στόχους που θέτει, τους σχετικούς με την εφαρμογή του Συστήματος Ποιότητας.
Το Σύστημα Ποιότητας του Οικοτροφείου θα ανασκοπείται τακτικά, σε ετήσια βάση, από την Επιτροπή Ποιότητας υπό την προεδρία του Εκπροσώπου της Διοίκησης, που είναι ο Γενικός Διευθυντής της Ε.Π.Α.Ψ.Υ. Σκοπός της ανασκόπησης είναι η αποτίμηση της διαρκούς επάρκειας, της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας του Συστήματος με τελικό στόχο την εισαγωγή των απαραίτητων αλλαγών, ώστε αυτό να παραμένει το κατάλληλο, πάντοτε ικανό να εξυπηρετεί τους στόχους για διαρκή αναβάθμιση της ποιότητας.

Η εσωτερική λειτουργία των πολλών πλέον στην Ελλάδα Οικοτροφείων δε φαίνεται να είναι όμοια για όλους. Η ΕΠΑΨΥ επιθυμεί να προσφέρει ολοένα και περισσότερο ποιοτικές υπηρεσίες υγείας. Προς αυτή την κατεύθυνση εργάζεται με την προετοιμασία πιστοποίησης λειτουργίας, αρχικά του Οικοτροφείου της Χαλκίδας και ακολούθως των λοιπών Οικοτροφείων της.

Κωνσταντίνα Παπαδάκη
Ψυχολόγος
Επιστημονική Υπεύθυνη Οικοτροφείου Χαλκίδας ΕΠΑΨΥ

EMILIA kick off meeting

Το πρόγραμμα EMILIA, αποτελεί μια πολύ φιλόδοξη και πρωτοποριακή προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να αξιολογήσει αφενός και να βελτιώσει αφετέρου, τη ζωή των χρηστών ψυχικής υγείας, μέσο της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης.
Η συνεχιζόμενη εκπαίδευση αφορά σε πρώτο επίπεδο, στην ακαδημαϊκή και τεχνολογική κατάρτιση των χρηστών ψυχικής υγείας ενώ, σε δεύτερο επίπεδο, αφορά στην επαγγελματική τους αποκατάσταση μέσω της απασχόλησης τους στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Επιπρόσθετα, η συνεχιζόμενη εκπαίδευση, προσφέρει τη δυνατότητα σε όσους συμμετέχουν, να βελτιώνουν διαρκώς τις δεξιότητες τους και τις γνώσεις τους. Ταυτόχρονα, με τη διαρκή ερευνητική δραστηριότητα, είναι εφικτή η αξιολόγηση των μεθόδων εκπαίδευσης και της αποτελεσματικότητας τους, τόσο στην καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού, όσο και στη βελτίωση των κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών διαβίωσης των χρηστών.
Στο πρόγραμμα, το οποίο θα έχει συνολική διάρκεια 54 μήνες, συμμετέχουν 12 Ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα. Το πρόγραμμα θα αποτελείται από δύο φάσεις. Η πρώτη θα διαρκέσει 18 μήνες, κατά τους οποίους θα δοθεί έμφαση στην αξιολόγηση των υπαρχόντων υπηρεσιών και θα γίνει η καταγραφή των αναγκών. Στη δεύτερη φάση, θα ξεκινήσει η εφαρμογή των μεθόδων της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, στα Κέντρα Μάθησης που έχει ορίσει η κάθε χώρα.
Η Ελλάδα θα εκπροσωπηθεί από την Ε.Π.Α.Ψ.Υ., αλλά και από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, κυρίως σε ρόλο συμβουλευτικό για τα ερευνητικά ζητήματα.
Στόχος του προγράμματος, με την ολοκλήρωση του, είναι η κοινωνική και επαγγελματική επανένταξη των χρηστών ψυχικής υγείας αλλά και άλλων συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων, και η βελτίωση της οικονομικής τους κατάστασης, με σκοπό να αποτελέσουν ενεργά μέλη της κοινωνίας.
Η καινοτομία του EMILIA έγκειται στο γεγονός ότι, η προώθηση και αξιολόγηση της κοινωνικής ένταξης των χρηστών, δεν στηρίζεται στους παραδοσιακούς κλινικούς τρόπους καταγραφής της συμπτωματολογίας, αλλά στην εφαρμογή των μεθόδων της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης. Χρησιμοποιεί με άλλα λόγια, την εκπαίδευση ως μέσο για τη μείωση του κοινωνικού αποκλεισμού.


Η πρώτη συνάντηση εργασίας των συνεργαζόμενων φορέων πραγματοποιήθηκε 11 – 14 Οκτωβρίου 2005 στο Λονδίνο. Στη συνάντηση αυτή κάθε φορέας παρουσίασε το σχέδιο δράσης μέσα από το οποίο πρόκειται να συμβάλει στην υλοποίηση του προγράμματος. Συζητήθηκε εκτενώς η διαδικασία μέσω της οποίας θα διαμορφωθεί το ερευνητικό πρωτόκολλο. Την ευθύνη του ερευνητικού σχεδιασμού έχει το Institute of Psychiatry του King’s College του Λονδίνου, ένα από τα πιο φημισμένα ερευνητικά κέντρα στο χώρο της ψυχιατρικής στην Ευρώπη. Επίσης συζητήθηκαν οι τρόποι με τους οποίους θα διασφαλισθεί η διάχυση των πληροφοριών στους συμμετέχοντες φορείς και η βελτίωση της επικοινωνίας με αξιοποίηση σύγχρονων συστημάτων. Η συνεργασία των φορέων θα υποστηρίζεται από συστήματα videoconference και από Sharepoint, που αποτελεί έναν διαδραστικό δικτυακό τόπο, στον οποίο θα βρίσκονται όλα τα σχετικά με το πρόγραμμα έντυπα, ανακοινώσεις, αποτύπωση της πορείας υλοποίησης του προγράμματος, chatrooms για άμεση ανταλλαγή πληροφοριών και την επίλυση προβλημάτων.

Από την πλευρά της Ε.Π.Α.Ψ.Υ., η οποία θα αποτελέσει τον συντονιστή του 8ου Πακέτου Εργασίας (Work Package 8), παρουσιάστηκε μία ολοκληρωμένη πρόταση για την υλοποίηση εκπαιδευτικών δράσεων σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, μετά την ολοκλήρωση του ερευνητικού σκέλους του προγράμματος. Τα προγράμματα θα αφορούν χρήστες υπηρεσιών ψυχικής υγείας και θα αποτελούν ευκαιρία απόκτησης γνώσεων χρήσιμων για την επαγγελματική αποκατάσταση των ατόμων αυτών. Η οργάνωση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων θα στηρίζεται στη φιλοσοφία της Δια Βίου Ανάπτυξης.

Κωνστάντη Λαμπάκη, Ψυχολόγος

Αξιολόγηση Οικοτροφείων ΕΠΑΨΥ

Στα πλαίσια της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης στην Ελλάδα, η έναρξη της οποίας τοποθετείται στις αρχές της δεκαετίας του ’80, το κέντρο βάρους στην ψυχιατρική περίθαλψη των χρόνιων ψυχικά ασθενών μετατοπίστηκε από το ψυχιατρικό νοσοκομείο στην κοινότητα. Η αποασυλοποίηση των χρόνιων νοσηλευομένων και η ταυτόχρονη ανάπτυξη κοινοτικών δομών ψυχικής υγείας αναδείχθηκαν ως κεντρικοί στόχοι των παρεμβάσεων, ενώ ταυτόχρονα η μεγιστοποίηση των δυνατοτήτων του ατόμου και η ελαχιστοποίηση των αρνητικών συνεπειών της χρονιότητας και του ιδρυματισμού αποτέλεσαν τους βασικούς άξονες αυτής της προσπάθειας. Η μετάβαση των χρόνιων ψυχικά ασθενών από τα ψυχιατρικά νοσοκομεία στις νέες δομές στην κοινότητα, δημιούργησε την ανάγκη αξιολόγησης αυτού του τύπου των παρεμβάσεων σύμφωνα με προγραμματισμένες και συστηματικές προσεγγίσεις, ώστε να διασφαλιστεί και να προωθηθεί η αποτελεσματικότητα τους.

Η ΕΠΑΨΥ θέτοντας ως στόχο την παρακολούθηση και συνεχή βελτίωση της παρεχόμενης φροντίδας των δομών της, βάση των αρχών της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, έχει θεσπίσει ένα σχέδιο αξιολόγησης των έξι οικοτροφείων που λειτουργούν σήμερα στις περιοχές Πεντέλη, Χαλκίδα, Ερέτρια, Λιβαδειά, Λαμία και Τρίκαλα. Πρόκειται για ένα συνδυασμό ποιοτικών και ποσοτικών μεθόδων βασισμένων σε επιστημονικά κριτήρια, αλλά και ταυτόχρονα προσαρμοσμένο στην ιδιαίτερη πραγματικότητα των οικοτροφείων και τις ανάγκες για αλλαγή και αριστοποίηση των πρακτικών. Με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζεται συνεχής επαγρύπνηση, ενεργοποίηση βελτιώσεων βάση επιστημονικών κριτηρίων, διασφάλιση επανατροφοδότησης στις ενδιαφερόμενες ομάδες, ενώ ταυτόχρονα επιτυγχάνεται η σύσφιξη των θεραπευτικών ομάδων μέσω της ανταλλαγής εμπειριών, απόψεων και εκτιμήσεων.

Η αξιολόγηση της ποιότητας παρεχόμενης φροντίδας, που συσχετίζεται άμεσα με την πορεία των ενοίκων, γίνεται μέσα από συνεχείς ποιοτικές εκτιμήσεις που αφορούν στον προσδιορισμό δυνατών και αδύνατων σημείων κάθε δομής, τη λειτουργία της ομάδας, την επαφή με την κοινότητα, την οργάνωση εσωτερικών προγραμμάτων εκπαίδευσης, την κτιριακή υποδομή-το φυσικό περιβάλλον, τις διοικητικές ρυθμίσεις. Οι βασικοί άξονες της αξιολόγησης και των προτάσεων για βελτιώσεις ακολουθούν τις κατευθυντήριες γραμμές που ορίζονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO, 1994).

Ταυτόχρονα γίνεται αξιολόγηση της πορείας των ενοίκων κάθε δομής, με τη συμπλήρωση ερωτηματολογίων, ώστε να εκτιμηθεί η πορεία της αποκατάστασης και η ποιότητα ζωής τους και να προσδιοριστούν στόχοι (για τα εξατομικευμένα σχέδια φροντίδας) βάση των ιδιαίτερων αναγκών κάθε ενοίκου. Οι εκτιμήσεις γίνονται με ερωτηματολόγια που είναι κοινά για όλα τα οικοτροφεία, σε συγκεκριμένα χρονικά σημεία.

Στη διαδικασία της αξιολόγησης εμπλέκονται και εξωτερικοί αξιολογητές, ενώ επίσης επιδιώκεται η συνεργασία με φορείς του εξωτερικού που έχουν μακρόχρονη πείρα σε θέματα αποκατάστασης και αξιολόγησης. Η συμμετοχή της ΕΠΑΨΥ στο διεθνές Συνέδριο του Δικτύου Αξιολόγησης Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο τον περασμένο Σεπτέμβρη, έδωσε τη δυνατότητα ανταλλαγής απόψεων και εμπειριών στον τομέα της αξιολόγησης για τη διασφάλιση καλών πρακτικών στην ψυχοκοινωνική αποκατάσταση.

Η αξιολόγηση αποτελεί πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της λειτουργίας των δομών της ΕΠΑΨΥ, ενώ ξεφεύγει από τα όρια μιας περιστασιακής βραχύχρονης δραστηριότητας, συνιστώντας μια συνεχή προγραμματισμένη διαδικασία, απόρροια της οποίας είναι η βελτίωση της παρεχόμενης φροντίδας και της ποιότητας ζωής των ενοίκων που φιλοξενούνται στις δομές αυτές.

«Η Ψυχική Υγειά στο Γενικό Πληθυσμό: Εικόνες και Πραγματικότητες»

Οι επιδημιολογικές και ανθρωπολογικές μελέτες στην Ελλάδα είναι ελάχιστες και επομένως ελλιπή είναι και τα στοιχεία για τη συχνότητα των ψυχικών διαταραχών στο γενικό πληθυσμό, τη χρήση των υπηρεσιών, τα αιτήματα και τις ανάγκες. Η Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας (Ε.Π.Α.Ψ.Υ.), συνεχίζοντας μια πορεία 15ετούς δράσης στον τομέα της ψυχικής υγείας προχώρησε στην υλοποίηση της έρευνας «H Ψυχική Υγεία στο Γενικό Πληθυσμό: Εικόνες και Πραγματικότητες», που πραγματοποιήθηκε στην Εύβοια σε συνεργασία με το Συνεργαζόμενο Ερευνητικό Κέντρο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας της Lille-Γαλλία. Τα ευρήματα αποτελούν ένα δείκτη των ψυχιατρικών αναγκών του πληθυσμού, αλλά και των στάσεων απέναντι σε έννοιες όπως η τρέλα και η ψυχική ασθένεια και θα συμβάλει στο σχεδιασμό παρεμβάσεων και προγραμμάτων, μέσα από την κατάλληλη αξιοποίηση των αποτελεσμάτων.
Υπεύθυνος της έρευνας διεθνώς είναι ο ψυχίατρος Jean Luc Roelandt, διευθυντής του Συνεργαζόμενου Ερευνητικού Κέντρου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για την Έρευνα και την Εκπαίδευση στην Ψυχική Υγεία. Έχει γίνει με την ίδια μεθοδολογία σε δείγμα 40.000 ατόμων σε περισσότερα από 50 μέρη στην Ευρώπη και στον Ινδικό Ωκεανό (με τον κεντρικό συντονισμό του Συνεργαζόμενο Κέντρου του ΠΟΥ στη Γαλλία). Υπεύθυνος στον ελληνικό χώρο είναι ο δρ. Στέλιος Στυλιανίδης, Πρόεδρος της Ε.Π.Α.Ψ.Υ. και εμπειρογνώμων του Π.Ο.Υ.

Προετοιμασία και πραγματοποίηση της έρευνας

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με συνεντεύξεις (βάσει συγκεκριμένων έγκυρων ερωτηματολογίων) που έγιναν από 30 επαγγελματίες ψυχικής υγείας (23 από την Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας, 4 από Κέντρο Ψυχικής Υγείας Χαλκίδας, 3 εθελοντές). Οι ερωτώμενοι ήταν 900 άτομα (άνω των 18 ετών) από τη Χαλκίδα, την Ερέτρια, την Αμάρυνθο, τη Λάμψακο, την Αρτάκη και τα Ψαχνά. Η επιλογή των ατόμων αυτών έγινε τυχαία βάσει στοιχείων για τον πληθυσμό που δόθηκαν από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδας για την ηλικία, το φύλο, το επάγγελμα, το μορφωτικό επίπεδο του πληθυσμού της Εύβοιας. Έτσι εξασφαλίστηκε η αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος ως προς τα κοινωνικά και δημογραφικά στοιχεία του πληθυσμού.
Η προετοιμασία της έρευνας ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2004 με τη συγκρότηση της κεντρικής ερευνητικής ομάδας από στελέχη της ΕΠΑΨΥ, που ανέλαβαν το συντονισμό. Ταυτόχρονα συγκροτήθηκε η ομάδα συνεντευκτών και έγινε ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των τοπικών φορέων στις περιοχές που θα γίνονταν οι συνεντεύξεις. Σημαντική ήταν η υποστήριξη της νομαρχιακής και τοπικής αυτοδιοίκησης, των φορέων υγείας και των κοινωνικών υπηρεσιών κατά την υλοποίηση της έρευνας, καθώς παρείχαν χώρους στους οποίους πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις. Ταυτόχρονα έγινε ενημέρωση των Μ.Μ.Ε., δημοσιεύσεις στις τοπικές εφημερίδες για τη σημασία της έρευνας και ενημέρωση για τις ώρες και τους χώρους πραγματοποίησης των συνεντεύξεων μέσω τοπικών ραδιοφωνικών σταθμών.
Στις 6-8 Σεπτεμβρίου έγινε 3μερο εκπαιδευτικό σεμινάριο στη Χαλκίδα από τους επικεφαλής της έρευνας– Συνεργαζόμενο Κέντρο του Π.Ο.Υ. στη Lille-Γαλλία. Επιπρόσθετα, στις 6 Σεπτεμβρίου έγινε Συνάντηση Εργασίας στη Χαλκίδα με τη συμμετοχή φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης της Εύβοιας και στελέχη υπηρεσιών υγείας στην οποία παρουσιάστηκε η πιλοτική εμπειρία κοινοτικής ψυχιατρικής της Lille, ο ρόλος κοινοτικών φορέων στην προαγωγή της ψυχικής υγείας, καθώς και οι ευρύτεροι στόχοι και σημασία της έρευνας «Η Ψυχική Υγεία στο Γενικό Πληθυσμό: Εικόνες και Πραγματικότητες». Οι συνεντεύξεις σε δείγμα από το γενικό πληθυσμό γίνονταν για δύο περίπου μήνες και ολοκληρώθηκαν τέλος Οκτώβρη 2004. Ακολούθησε η επεξεργασία των αποτελεσμάτων, με απώτερο συνολικό στόχο της έρευνας, τη συζήτηση προτάσεων με την άμεση εμπλοκή των φορέων στην Εύβοια, για την όσο το δυνατό καλύτερη αξιοποίηση των αποτελεσμάτων.

Αποτελέσματα
Τα αποτελέσματα της έρευνας συνοψίζονται βάση των τριών ακόλουθων προσεγγίσεων: Βάσει της ανθρωπολογικής προσέγγισης αναφέρονται σε εικόνες και αναπαραστάσεις που συνδέονται με την έννοια της τρέλας, της ψυχικής ασθένειας και της κατάθλιψης. Ένα δεύτερο επίπεδο αφορά στη χρήση των υπηρεσιών και τον τρόπο παροχής φροντίδας. Τέλος, μια τρίτη προσέγγιση είναι η επιδημιολογική, που αναφέρεται στα ποσοστά εμφάνισης ψυχιατρικών διαταραχών.
Τα πρώτα κύρια αποτελέσματα αναφέρονται επιγραμματικά στη συνέχεια:

Ø Εικόνες για την «τρέλα», «την ψυχική ασθένεια», την «κατάθλιψη»

Τι πιστεύει ο κόσμος για κάποιον που θεωρείται «τρελός»;

Θεωρείται βίαιος απέναντι στους άλλους, επικίνδυνος
Θεωρείται περισσότερο αποκλεισμένος από κοινωνία, οικογένεια, εργασία απ’ ότι ο ψυχικά ασθενής κι ο καταθλιπτικός
Δεν είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του και την κατάσταση του
Δε γνωρίζει ότι πάσχει από τρέλα
Υποφέρει λιγότερο από τον ψυχικά ασθενή και τον καταθλιπτικό
Η φροντιδα του θα ήταν βάρος για την οικογένεια, παρόλα αυτά θα δέχονταν να τον φροντίσουν στο σπίτι
Φαρμακευτική αγωγή και κοινωνική υποστήριξη οι βασικές προτεινόμενες μέθοδοι θεραπείας

Τι πιστεύει ο κόσμος για κάποιον που είναι «ψυχικά ασθενής»;

Θεωρείται βίαιος, επικίνδυνος, έχει ψευδαισθήσεις, χρήση ουσιών, απόπειρα αυτοκτονίας
Θεωρείται αποκλεισμένος από εργασία και κοινωνία
Υποφέρει περισσότερο από τον τρελό
Έχει περισσότερες πιθανότητες από τον τρελό να γίνει καλά
Φαρμακευτική αγωγή και κοινωνική υποστήριξη οι βασικές προτεινόμενες μέθοδοι θεραπείας

Τι πιστεύει ο κόσμος για κάποιον που είναι «καταθλιπτικός»;
Κλαίει συχνά, είναι λυπημένος, απομονωμένος
Θεωρείται ότι είναι λιγότερο αποκλεισμένος από κοινωνία, εργασία, οικογένεια απ’ ότι ο ψυχικά ασθενής και ο τρελός
Έχει την ευθύνη των πράξεων και της κατάστασης του
Γνωρίζει ότι πάσχει
Είναι πιθανό να θεραπευτεί εντελώς
Κοινωνική υποστήριξη ο βασικός τρόπος φροντίδας


Γενικότερα φαίνεται ότι:
§ Οι έννοιες της επικινδυνότητας και της βίας είναι πολύ στενά συνδεδεμένες με τις έννοιες της τρέλας και της ψυχικής ασθένειας σύμφωνα με τις απαντήσεις του πληθυσμού.
§ Το άγχος και η κατάχρηση αλκοόλ θεωρούνται από το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ως φυσιολογικές καταστάσεις.
§ Ένα ποσοστό 85% θεωρεί ότι ένας «τρελός» δεν είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του και την κατάσταση του.
§ Ως συνέπεια της έλλειψης συναίσθησης της κατάστασης του και της έλλειψης ευθύνης που αποδίδεται στον «τρελό», πιστεύεται ότι αυτός υποφέρει λιγότερο απ’ ότι ο ψυχικά ασθενής και ο καταθλιπτικός.

Ø Τρόποι φροντίδας - χρήση υπηρεσιών

Σε ερώτηση για το πού θα απευθυνόσαστε αν αισθανόσαστε δυσφορία συγκριτικά και με άλλα μέρη που έγινε η έρευνα, αξίζει να σημειωθεί ότι στη συγκεκριμένη έρευνα απαντούν σε υψηλό ποσοστό (40%) επαγγελματία ψυχικής υγείας (Γράφημα 1). Σε άλλες χώρες στις οποίες πραγματοποιήθηκε η έρευνα, πρώτη επιλογή ήταν ιατρός παθολόγος, έπειτα κοινωνικές σχέσεις-φίλοι/συγγενείς και στην τρίτη θέση ερχόταν ο επαγγελματίας ψυχικής υγείας. Αυτό δείχνει μια ιδιαιτερότητα του συστήματος υγείας στην Ελλάδα όπου ειδικά προβλήματα υγείας αντιμετωπίζονται κατευθείαν από το ειδικό ιατρό χωρίς να περνούν από τον ιατρό παθολόγο. Το ποσοστό των ατόμων που δεν θα αναζητούσαν βοήθεια είναι επίσης υψηλό σε σχέση με τα διεθνή δεδομένα.

ΚΙΝΗΤΗ ΜΟΝΑΔΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΔΥΤΙΚΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ

ΚΙΝΗΤΗ ΜΟΝΑΔΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΔΥΤΙΚΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ


Η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Δυτικών Κυκλάδων ξεκίνησε τη λειτουργία της τον Ιανουάριο του 2004.

Τομέας ευθύνης: Μήλος, Κίμωλος, Σίφνος, Σέριφος, Κύθνος και Κέα.

Απευθύνεται: Κατ’ αρχήν σε ομάδες πληθυσμού που είτε πάσχουν από ψυχική διαταραχή, είτε ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου για εκδήλωση ψυχικής νόσου. Απευθύνεται επίσης, εφαρμόζοντας προγράμματα πρωτογενούς πρόληψης, στους επαγγελματίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, τους εκπαιδευτικούς, τις τοπικές αρχές και όλους εκείνους που είναι δυνητικοί συμμέτοχοι στην εφαρμογή δράσεων για την προαγωγή της ψυχικής υγείας και την καταπολέμηση του αποκλεισμού.

Η διεπιστημονική ομάδα της Μονάδας αποτελείται από 7 άτομα:
Την επιστημονική υπεύθυνη που είναι παιδοψυχίατρος, μία ψυχίατρο ενηλίκων, έναν κλινικό ψυχολόγο, μία σχολική ψυχολόγο, μία ψυχολόγο, μία ψυχολόγο και μία διοικητική υπάλληλο.

Κάθε νησί αποτελεί ξεχωριστό κλιμάκιο και καλύπτεται από ειδικούς ανά 15 ημέρες. Η Μήλος καλύπτεται καθημερινά, διότι εκεί βρίσκεται η έδρα της Μονάδας και η Κίμωλος σε εβδομαδιαία βάση.
Κάθε 15 ημέρες γίνεται συνάντηση όλων των κλιμακίων, μαζί με την επιστημονική υπεύθυνη στην έδρα της Μήλου. Κατά τη συνάντηση αυτή συζητιέται η δράση όλων των κλιμακίων για το προηγούμενο 15μερο και προγραμματίζεται η δράση για το επόμενο.
Γίνεται επίσης εποπτεία της κλινικής δουλειάς από τους δύο ειδικευμένους ψυχιάτρους για παιδιά και ενήλικες.

Η δράση της Μονάδας αναφέρεται σε 2 άξονες:
1. Θεσμικές κοινοτικές δράσεις – παρέμβαση στην κοινότητα.
2. Θεραπευτικές δράσεις.

1. ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ:
Η Κ.Μ.Ψ.Υ. Δ.Κ. λειτουργεί σε μία περιοχή όπου δεν είναι αναπτυγμένες οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Για να μπορέσει η Μονάδα να ενταχθεί σε αυτές τις απομακρυσμένες κοινότητες θα πρέπει να κερδίσει την εμπιστοσύνη των ήδη υπαρχόντων θεσμών και κοινοτικών φορέων. Αυτό επιτυγχάνεται με τη δημιουργία δικτύων συνεργασίας.
Στις κοινοτικές δράσεις έχουμε δώσει ιδιαίτερη έμφαση στη συνεργασία με την Π.Φ.Υ. και στη φροντίδα των παιδιών και των ηλικιωμένων.

Παραδείγματα δικτύων συνεργασίας:
1. Ε.Π.Α.Ψ.Υ. – ΣΧΟΛΕΙΑ

Ø Κ.Μ.Ψ.Υ. Δ.Κ. – Σύλλογος γονέων και κηδεμόνων Δημοτικού – Γραφείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Μήλου
Συνδιοργανώθηκε ομιλία με θέμα «μαθησιακές δυσκολίες και προβλήματα συμπεριφοράς στην κοινοτική τάξη» με εξωτερικό ομιλητή την σχολική ψυχολόγο κα Λιβανίου. Η ομιλία είχε ιδιαίτερη επιτυχία. Γονείς και δάσκαλοι ζήτησαν να επαναληφθεί με άλλο θέμα.
Ανάλογη ομιλία σε όλα τα νησιά έχει γίνει από την σχολική ψυχολόγο της μονάδας κα Πολίτη.

Ø Εκπαίδευση εκπαιδευτικών Μήλου με σεμινάριο διάρκειας 4 μηνών (4 2ωρες συναντήσεις) με θέμα: «Η σχολική αποτυχία ως ψυχικό σύμπτωμα». Οργανώθηκε από την επιστημονική υπεύθυνη της Μονάδας κα Καρυώτη – παιδοψυχίατρο.

Ø Κ.Μ.Ψ.Υ. – Σύλλογος γονέων Λυκείου – Γραφείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης
Ομιλία με εξωτερικό ομιλητή τη κλινική ψυχολόγο κα Βλάχου με θέμα: «Ψυχική ανάπτυξη του παιδιού και του εφήβου».

Ø Κ.Μ.Ψ.Υ. Δ.Κ. – Σύλλογος γονέων δημοτικού σχολείου Σίφνου.
Συμμετοχή σε ημερίδα με θέμα την εφηβεία.
Εισηγητές: Μ. Καρυώτη – Επιστημονική υπεύθυνη Μονάδας – Παιδοψυχίατρος:
«Η εφηβεία ως περίοδος κρίσης στην φυσιολογική ανάπτυξη».
Αντώνης Ναδάλης:
«Η χρήση ουσιών από εφήβους»






2. Ε.Π.Α.Ψ.Υ. – Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας

Ø Κ.Μ.Ψ.Υ. Δ.Κ. – Κ.Υ. Μήλου
Η Μονάδα συμμετέχει στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Κ.Υ. Μήλου με θέματα που αφορούν την αναγνωρισιμότητα των ψυχιατρικών διαταραχών παιδιών και ενηλίκων.

Ø Κ.Μ.Ψ.Υ. Δ.Κ. – Π.Π.Ι. Σίφνου
Ομιλία ανοιχτή στο κοινό με θέμα «Κατάθλιψη, πώς εκδηλώνεται στα διάφορα στάδια της ζωής μας».
Οργανώθηκε από τα μέλη του κλιμακίου της Σίφνου κα Πολίτη (σχολική ψυχολόγο), κο Σταυρογιαννόπουλο (κλινικό ψυχολόγο) και κα Θεμελή (ειδικευόμενη ψυχίατρο).
Εισηγητές: Η κα Θεμελή και ο διευθυντής του Π.Π.Ι. Σίφνου, παθολόγος κος Μακαρώνας.

Ø Κ.Μ.Ψ.Υ. Δ.Κ. – Π.Π.Ι. Σερίφου
α) Ομιλία ανοιχτή στο κοινό με θέμα «Παιδική κατάθλιψη» από την ειδικευόμενη ψυχίατρο κα Θεμελή.
β) Καταγραφή ιατρικών και ψυχιατρικών αναγκών Σερίφου σε συνεργασία με τη Δήμαρχο Σερίφου κα Συνοδινού.

Ø Κ.Μ.Ψ.Υ. Δ.Κ. – Π.Ι. Κέας – Σύλλογος γονέων δημοτικού σχολείου
Ομιλία με θέμα την «Παιδική κατάθλιψη» από την κα Θεμελή.


3. Ε.Π.Α.Ψ.Υ. – Φροντίδα ηλικιωμένων

Ø Κ.Μ.Ψ.Υ. Δ.Κ. – Κοινωνική Υπηρεσία γραφείου Υγείας και Πρόνοιας Επαρχείου Μήλου
Λειτουργεί Ομάδα Ηλικιωμένων, η οποία θα αποτελέσει τη "μαγιά" για την έναρξη του Κ.Α.Π.Η. Μήλου.
Οι συναντήσεις της Ομάδας γίνονται ανά 15 ημέρες. Την προσπάθεια έχει ενισχύσει η S&B Αργυρομεταλλευμάτων και Βαρυτίνης Α.Ε.
Ο Μορφωτικός Σύλλογος Μήλου και το 4ο Γραφείο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

Έχουν προγραμματιστεί:
1) Λαογράφος από τη Σίφνο θα παρουσιάσει παραμύθια της Σίφνου και Κιμώλου συνοδεία βιολιού και λαούτου.
2) Η θεατρική ομάδα Γυμνασίου Μήλου θα παρουσιάσει θεατρική παράσταση στην ομάδα ηλικιωμένων.
3) Συνάντηση στο Μεταλλευτικό Μουσείο Μήλου, όπου Μεταλλειολόγος θα παρουσιάσει την ιστορία της Μήλου όπως έχει διαμορφωθεί μέσα από τις επιρροές της εκμετάλλευσης των μεταλλευμάτων, με προβολή ειδικού ντοκιμαντέρ.

Ø Κ.Μ.Ψ.Υ. Δ.Κ. – Γηροκομείο Κιμώλου – Π.Ι. Κιμώλου
Μία φορά το μήνα η Ψυχίατρος κα Καραμήτσιου επισκέπτεται το γηροκομείο Κιμώλου, όπου μαζί με τους γιατρούς του Π.Ι. Κιμώλου έχουν αναλάβει την ιατρική φροντίδα των γερόντων.


4. Η Ε.Π.Α.Ψ.Υ. στηρίζει τη δράση των γυναικών στις Δυτ. Κυκλάδες

Ø Κ.Μ.Ψ.Υ. Δ.Κ. – Σύλλογος Γυναικών Μήλου
Συμμετοχή στο τσάι του συλλόγου γυναικών με ομιλία της ειδικευόμενης ψυχιάτρου κα Ξενάκη «Ψυχική υγεία και στίγμα».

Ø Κ.Μ.Ψ.Υ. Δ.Κ. – Σύλλογος Γυναικών Κύθνου
Ομιλία της κας Ξενάκη: «Ψυχική υγεία και στίγμα»


5. Ε.Π.ΑΨ.Υ. – Ένωση Ελλήνων Φυσικών – 4ο γραφείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Κυκλάδων – Ε.Κ.Φ.Ε. Μήλου – Δήμος Μήλου – Επαρχείο Μήλου – Νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Κυκλάδων.
Συμμετοχή στην επιστημονική διημερίδα με θέμα «Διαθεματική προσέγγιση της έννοιας κύμα».
Ο κλινικός ψυχολόγος κος Σταυρογιαννόπουλος παρουσίασε την ομιλία με θέμα «κυματοειδής πάντα σε κίνηση, η εξέλιξη του ψυχισμού». Ταυτόχρονα, παρουσίασε slides με ζωγραφιές ψυχωτικών ασθενών με θέμα τη θάλασσα.

2. ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΕΙΣ:
Η Κ.Μ.Ψ.Υ. Δ.Κ. έχει μέχρι τώρα αντιμετωπίσει 365 νέα περιστατικά, σε πληθυσμό 11.000 κατοίκων, τα οποία αφορούν παιδιά και ενήλικες. Αφορούν επίσης, όλο το φάσμα της ψυχοπαθολογίας.
Παρέχεται διαγνωστική εκτίμηση και θεραπευτική αντιμετώπιση όπως: Ψυχιατρική και παιδοψυχιατρική παρακολούθηση, συμβουλευτική και βραχείες ψυχοθεραπείες.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ «ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ» ΣΤΗ ΣΥΡΟ

Η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Βορειοανατολικών Κυκλάδων της Ε.Π.Α.Ψ.Υ., στα πλαίσια των δράσεων προαγωγής ψυχικής υγείας πραγματοποίησε στις 26 Ιουνίου 2005 δημόσια εκδήλωση στην Ερμούπολη στη Σύρο, με θέμα «Οικογένεια και Ψυχική Υγεία». Κύριοι ομιλητές ήταν ο Ψυχίατρος Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Βλάσης Τομαράς και ο Δρ. Στέλιος Στυλιανίδης, Ψυχίατρος, Πρόεδρος της Ε.Π.Α.Ψ.Υ. Συντόνιζε ο κ. Δημήτρης Τσιργής, Προϊστάμενος Τμήματος Έρευνας και Ανάπτυξης Α’ Δ.Υ.ΠΕ. Ν. Αιγαίου.

Τα βασικά θέματα που αναπτύχθηκαν αφορούσαν στο θεσμό της οικογένειας στην ελληνική κοινωνία σήμερα, στο ρόλο της οικογένειας στη συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών, στις επιπτώσεις των διαζυγίων στα παιδιά και τους εφήβους, σε θέματα ρόλων και ορίων μέσα στην οικογένεια, ενώ δόθηκαν ερεθίσματα σκέψης και προβληματισμού γύρω από τα θέματα αυτά. Τονίστηκε επίσης η αναγκαιότητα αναπλαισίωσης των θεραπευτικών δράσεων και των δράσεων αγωγής και προαγωγής ψυχικής υγείας σε επίπεδο δημόσιας υγείας, λαμβάνοντας υπόψη τις κοινωνικοπολιτικές και ανθρωπολογικές ιδιαιτερότητες κάθε κοινότητας στην οποία απευθύνονται. Η εκδήλωση σημείωσε ιδιαίτερη επιτυχία, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης, της εκκλησίας, κοινωνικών και εκπαιδευτικών φορέων. Σημαντική ήταν η προσέλευση δημοτών της Σύρου, που παρακολούθησαν με ενδιαφέρον τις ομιλίες και απεύθυναν ερωτήσεις στους ομιλητές.

Πριν από τη δημόσια αυτή εκδήλωση, στις 25 και 26 Ιουνίου η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας ΒΑ Κυκλάδων διοργάνωσε επίσης εκπαιδευτικό σεμινάριο (θεωρητικό και βιωματικό) για επαγγελματίες ψυχικής υγείας με θέμα: «Ευαισθητοποίηση στις θεραπευτικές προσεγγίσεις των γονέων και της οικογένειας». Στο σεμινάριο συμμετείχαν 30 επαγγελματίες ψυχικής υγείας από διάφορους κοινωνικούς, εκπαιδευτικούς και φορείς ψυχικής υγείας των Κυκλάδων. Eισηγητές στο σεμινάριο ήταν ο κ. Βλάσης Τομαράς, Ψυχίατρος, Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο κ. Αχιλλέας Προκοπίου, Παιδοψυχίατρος, Επιμελητής Κ.Ψ.Υ Χανίων, η κ. Μαρία Ντιγριντάκη, Ψυχίατρος, Επιμελήτρια Κ.Ψ.Υ Χανίων και η κ. Ελένη Καλλιωνάκη, Ψυχολόγος Κ.Ψ.Υ Χανίων.

ΝΟΣΟΣ ΤΟΥ PARKINSON

Η νόσος του Parkinson, είναι μια νόσος κινητικού χαρακτήρα που συναντάται κυρίως στην τρίτη ηλικία, δεν είναι μεταδοτική και συνήθως δεν απειλεί άμεσα τη ζωή του ασθενή. Παρόλ’ αυτά είναι ιδιαίτερα επιβαρυντική για την ψυχολογία του ασθενή καθώς με την πάροδο του χρόνου η κινητικότητα του ασθενή μειώνεται σημαντικά χωρίς πολλά περιθώρια βελτίωσης της κατάστασης του.

Το 1817, ο James Parkinson, δημοσίευσε ένα δοκίμιο για την τρομώδη παράλυση, όπου περιέγραφε έξι ασθενείς με το σύνδρομο αυτό, που από τότε έχει γίνει γνωστό ως «νόσος του Parkinson» ή «τρομώδης παράλυση». Τρεις από αυτούς τους ασθενείς παρατηρήθηκαν στο δρόμο και δεν εξετάστηκαν ποτέ. Έτσι, ο James Parkinson, αν και αναγνώρισε τα περισσότερα από τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της κατάστασης εξέλαβε τη βραδυκινησία ως αδυναμία και σκέφτηκε ότι το πρόβλημα πρέπει να βρίσκεται στην ανώτερη μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Πέρασαν πάνω από 100 χρόνια για να διασαφηνισθούν οι υποκείμενες βιοχημικές ανωμαλίες.


ΟΡΙΣΜΟΣ – ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ

«Στην ιδιοπαθή νόσο του Parkinson δεν παρεμβαίνει κανένας εξωτερικός παράγοντας και το ανατομικό της υπόστρωμα συνίσταται σε εκφυλιστικές αλλοιώσεις του νευρικού ιστού».

Με τον όρο αυτό, («νόσος του Parkinson»), θα πρέπει να εννοούνται μόνο οι περιπτώσεις της ιδιοπαθούς νόσου, όπου δεν παρεμβαίνει κανείς εξωγενής παράγοντας και στην οποία το ανατομικό υπόστρωμα συνίσταται σε εκφυλιστικές αλλοιώσεις του νευρικού ιστού.
Η διαταραχή της κινητικότητας δεν προκαλείται από πάρεση ή παράλυση, γι’αυτό και ο παλιότερος όρος «τρομώδης παράλυση» δε χρησιμοποιείται πλέον. Η συχνότητα της νόσου ανέρχεται σε 0,5-1‰ στο γενικό πληθυσμό και σε 1% σε άτομα άνω των 60 ετών. Προσβάλει τους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες σε ποσοστό 2:1. Η έναρξη της νόσου εμφανίζεται συνήθως μετά την 4η δεκαετία και σπανιότατα μετά την 6η. Η νόσος σπάνια εμφανίζεται σε νεανική ηλικία.


ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ

Η αιτιολογία της νόσου παραμένει άγνωστη.
- Η ανακάλυψη ότι η τοξίνη ΜΡΤΡ προκαλεί εκλεκτική βλάβη στη μέλαινα ουσία και προκαλεί παρκινσονισμό τόσο στον άνθρωπο όσο και στα πειραματόζωα έχει στηρίξει την άποψη ότι εξωγενείς τοξίνες παίζουν σημαντικό ρόλο στην παθογένεια της νόσου, αλλά τίποτε δεν έχει αποδειχθεί ακόμα.
- Τα ψυχολογικά αίτια μπορεί να επιδρούν στην τροφικότητα των νευρικών κύτταρων του διεγκεφάλου και πρέπει να θεωρούνται υπολογίσιμη αιτία.
- Η κληρονομικότητα θεωρείται επίσης αξιολογήσιμος παράγοντας, βάσει των ερευνών που έχουν γίνει.
- Η επίδραση των λοιμώξεων (π.χ. η Σύφιλη), είναι ένας παράγοντας που αμφισβητείται από πολλούς.


ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ

Το κυριότερο εύρημα είναι οι εκφυλίστηκες αλλοιώσεις στης περιοχή της μέλαινας ουσίας στο μεσεγκέφαλο. Μακροσκοπικά παρατηρείτε αποχρωματισμός της μέλαινας ουσίας. Μικροσκοπικά υπάρχει αποχρωματισμός, απώλεια νευρώνων και αύξηση της νευρογλοίας. Σε μερικούς επιζώντες νευρώνες ανευρίσκονται, έγκλειστα, σαφώς περιγεγραμμένα ενδοκυττάρια οξεόφιλα, τα «σώματα του Lewy». Τα σώματα του Lewy δεν είναι απόλυτα παθογνωμονικά για τη νόσο του Parkinson. Είναι πάντως ένας πολύ ευαίσθητος δείκτης ύπαρξης της νόσου.


ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

«Κύρια χαρακτηριστικά μετά την έναρξη της νόσου είναι : Τρόμος, Δυσκαμψία, Βραδυκινησία, Απώλεια διορθωτικών αντιδράσεων, Ψυχικές διαταραχές».

Τα αρχικά συμπτώματα δεν είναι χαρακτηριστικά. Παρατηρείται αίσθημα κόπωσης. Ο ασθενής παραπονιέται ότι έγινε αργός και δυσκίνητος, αλλά συχνά αποδίδει τις ενοχλήσεις του στη μεγάλη ηλικία του.
Συνήθως τα πρώτα συμπτώματα της νόσου αφορούν το ένα μόνο πλευρό. Με την εξέλιξη όμως της παθήσεως οι χαρακτηριστικές εκδηλώσεις της νόσου γενικεύονται.
Όταν η νόσος εγκαθίσταται τότε παρατηρείται :
- Τρόμος ηρεμίας
- Δυσκαμψία
- Βραδυκινησία
- Απώλεια των αντανακλαστικών στάσεων (διορθωτικές αντιδράσεις)
- Ψυχικές διαταραχές
Αποτέλεσμα της δυσκαμψίας και της βραδυκινησίας είναι :
- Καθηλωμένο πρόσωπο σα «μάσκα».
- Σιελόρροια
- Δυσαρθρία
- Δυσγραφία






ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Ιδιαίτερης σημασίας στη διαφορική διάγνωση είναι τα σύνδρομα του δευτεροπαθούς παρκινσονισμού και άλλες παρεμφερείς καταστάσεις όπως αναφέρονται πιο κάτω.
α) Μετεγκεφαλιτικός παρκινσονισμός : Αυτός αναπτύσσεται σαν απώτερο αποτέλεσμα μιας εγκεφαλίτιδας.
β) Παρκινσονισμός που προκαλείται από φάρμακα : Ιδιαιτέρως πρέπει να τονισθεί ο ιατρογενής παρκινσονισμός, που προκαλείται κυρίως από τα νεώτερα ψυχοφάρμακα (μετά τη διακοπή των φάρμακων τα συμπτώματα παύουν να υπάρχουν)
γ) Διάφορα αιτία : Αυτά περιλαμβάνουν :
- Αρτηριοσκληρυντικός παρκινσονισμός : Η αρτηριοσκλήρυνση κάποτε θεωρείται ως ο κύριος αιτιολογικός παράγοντας της νόσου του Parkinson σε ηλικιωμένα άτομα.
- Όγκοι στον εγκέφαλο
- Τη νόσο του Huntington
- Τη νόσο του Wilson
- Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις
- Δηλητηριάσεις (π.χ. από μονοξείδιο του άνθρακα ή μαγγάνιο).
Όλες αυτές οι περιπτώσεις παρουσιάζουν κλινική εικόνα παρόμοια με τη νόσο του Parkinson, η οποία μετά από λεπτή νευρολογική εξέταση, είναι σαφώς διαφορετική από εκείνη της γνωστής εκφυλιστικής νόσου. Δεν είναι όμως λίγες οι περιπτώσεις που η νόσος του Parkinson μπορεί να συνυπάρχει.


ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η πορεία της νόσου είναι κατά κανόνα προοδευτική, με διαφορετικό όμως ρυθμό επιδεινώσεως από ασθενή σε ασθενή. Η αρχική μονόπλευρη συμπτωματολογία τείνει να γενικευτεί και επιτείνετε η αναπηρία. Η επιβίωση δύναται να παραταθεί για πολλά έτη. Τελικώς παρατηρείται γενική εξασθένηση του οργανισμού και σωματική κατάπτωση.
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη νόσο του Parkinson χωρίζονται, ανάλογα με τη δράση τους σε :
α) Ντοπαμινεργικά, που ενισχύουν τη ντοπαμινεργική δραστηριότητα και βελτιώνουν εντυπωσιακά όλα τα συμπτώματα της νόσου, αλλά κυρίως τη βραδυκινησία και τη δυσκαμψία.
β) Αντιχολινεργικά φάρμακα, που αποκλίνουν τους υποδοχείς της ακετυλοχολίνης και βελτιώνουν κυρίως τον τρόμο.
Η φυσικοθεραπεία και η εργασιοθεραπεία μπορούν να είναι εξαιρετικά πολύτιμες στη βελτίωση των ασθενών με νόσο του Parkinson. Δυστυχώς όμως η απάντηση είναι συχνά μικρής διάρκειας, εκτός αν η θεραπεία συνεχίζεται ανελλιπώς.



Σαντή Πηνελόπη
Φυσικοθεραπεύτρια
Ε.Π.Α.Ψ.Υ. Οικοτροφείο Λαμίας

Διήμερο Ευρωπαϊκό Σεμινάριο ΕΠΑΨΥ - CEDEP

Διήμερο Ευρωπαϊκό Σεμινάριο
Ε.Π.Α.Ψ.Υ. – C.E.D.E.P.

28-29 Μαΐου 2005

Στο πλαίσιο της μέχρι τώρα δημιουργικής της δράσης η Comité Européen: Droit, Ethique et Psychiatrie εξαγγέλλει σε συνεργασία με την Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας την πραγματοποίηση διήμερου (κλειστού τύπου) σεμιναρίου το Σάββατο 28 και την Κυριακή 29 Μαΐου με θέμα: «Ηθική, Δίκαιο και Καλές Πρακτικές στην Ψυχιατρική». Το σεμινάριο θα διεξαχθεί στο Ξενοδοχείο Πέλαγος, στη Χαλκίδα. Στο σεμινάριο θα συμμετέχουν σημαντικά ονόματα του παγκόσμιου και ελληνικού επιστημονικού φόρουμ. Την πρώτη μέρα του σεμιναρίου θα παρουσιαστούν θέματα, που εμπίπτουν στη γενικότερη θεματική ενότητα: «Τεκμηριωμένη Ιατρική (Evidence Based Medicine, Ε.Β.Μ.) ορισμοί, όρια, πεδία εφαρμογής», ενώ τη δεύτερη μέρα του σεμιναρίου θα συζητηθεί το ευρύτερο θέμα: «Γνώσεις και βεβαιότητες της ψυχιατρικής σε επερώτηση».

Από την ελληνική πλευρά θα συμμετέχουν μέσω εισηγήσεων στο Σεμινάριο οι:
· Νίκος Τζαβάρας, Καθηγητής Ψυχιατρικής, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο
· Βένος Μαυρέας, Ψυχίατρος, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
· Δημήτρης Πλουμπίδης, Ψυχίατρος, Αν. Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Διευθυντής του Κέντρου Ψυχικής Υγείας Βύρωνα- Καισαριανής
· Μαρία Μητροσύλη, Νομικός, πρώην Βοηθός στο Συνήγορο του Πολίτη,
και μέσω παρεμβάσεων σχολιασμού άλλοι σημαντικοί εκπρόσωποι του ψυχιατρικού χώρου.
Τι είναι η C.E.D.E.P.
Διεπιστημονικότητα

Η C.E.D.E.P. δημιουργήθηκε (συστάθηκε) το 1989 από ψυχιάτρους, δικηγόρους, ερευνητές, οργανισμούς ψυχικής υγείας, που ασχολούνται με τους χρήστες ουσιών, οικογένειες και επαγγελματίες ψυχιατρικής.

Διεθνοποίηση

Ξεκίνησε στη Γαλλία και έχει συνδέσμους (συνδέεται, έχει επεκταθεί) σε Γερμανία, Βέλγιο, Ισπανία, Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ηνωμένο Βασίλειο και Σουηδία. Σήμερα, διαθέτει αντιπροσώπους και συλλόγους με τους οποίους συνεργάζεται και σε Πολωνία, Ρουμανία και Ρωσία.

Αμφισβήτηση; Ερευνητικό πεδίο

Η C.E.D.E.P. αποτελεί ένα εντεταλμένο όργανο για (λειτούργημα με στόχο): να σκέφτεται, να δραστηριοποιείται και να επηρεάζει τα πολιτικά, ηθικά και νομικά θέματα, καθώς και τα ζητήματα δικαιωμάτων στον τομέα της ψυχικής υγείας στην Ευρώπη.

Προσβασιμότητα

Η C.E.D.E.P. είναι ανοιχτή σε κάθε κοινωνικό άτομο ή φορέα, που ενδιαφέρεται να δραστηριοποιηθεί: σε εκλεγμένα πρόσωπα (άτομα που κατέχουν αξιώματα), σε διοικητικά στελέχη, σε δικηγόρους, σε φιλοσόφους, σε ερευνητές που ειδικεύονται στις ανθρωπιστικές επιστήμες και στις ιατρικές επιστήμες, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, σε οργανισμούς υπεράσπισης και προώθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σε οργανισμούς, που ασχολούνται με ζητήματα οικογένειας, σε οργανισμούς χρηστών και πρώην χρηστών ουσιών, σε επαγγελματίες ψυχιατρικής, στην ιατρική, σε επαγγελματίες κοινωνικής εργασίας και σε απλούς πολίτες.

Η C.E.D.E.P. αποτελεί μια δομή για μια κριτική, ανοιχτή και πλουραλιστική συλλογιστική αλλά και για τη δημόσια δράση στους τομείς της Νομικής, της Ηθικής και της Ψυχιατρικής.

Στόχος

Αν και δεν υποστηρίζεται από ένα ομοιογενές πρότυπο συμπεριφοράς, η CEDEP επιθυμεί να ενθαρρύνει τη συναδελφικότητα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής συνεργασίας, ώστε να προωθήσει θεμελιώδη ερωτήματα, βαθιές μεταρρυθμίσεις, ένα βήμα προς τη δημιουργική πρόοδο: με γνώμονα τις συνεργασίες και τον καπιταλισμό των ιδεών και των νέων πρακτικών, ενάντια στον αποκλεισμό και στη λογική της φυλάκισης, ενάντια στους επικριτικούς νόμους, για τον πληθυσμό των ψυχικά ασθενών, για ένα κοινοτικό σύστημα φροντίδας της ψυχικής υγείας, που διασφαλίζει τον ουσιαστικό σεβασμό της ελευθερίας και της ισότητας του άλλου, για καινούργιες ηθικές στην ψυχιατρική.

Ημερίδα: «Εικόνες της Ψυχιατρικής σε Εύβοια, Ελλάδα και Ευρώπη»

Την Παρασκευή 27 Μαΐου διοργανώθηκε στο Θέατρο Παπαδημητρίου στη Χαλκίδα επιστημονική ημερίδα με θέμα: «Εικόνες της Ψυχιατρικής σε Εύβοια, Ελλάδα και Ευρώπη». Συμμετείχαν ειδικοί της ελληνικής και παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας. Κεντρικός στόχος ήταν η παρουσίαση των πρώτων αποτελεσμάτων της πολυκεντρικής επιδημιολογικής-ανθρωπολογικής έρευνας του Π.Ο.Υ. «Η Ψυχική Υγεία στο Γενικό Πληθυσμό: Εικόνες και Πραγματικότητες» που πραγματοποιήθηκε την περίοδο Σεπτεμβρίου-Δεκεμβρίου 2004 στην Εύβοια.

Στην εκδήλωση απεύθυναν χαιρετισμό η Προϊστάμενη της Διευθύνσης Ψυχικής Υγεία του Υπουργείου Υγείας, κ. Μαυρατζώτου, ο Αντινομάρχης Εύβοιας, κ. Γ. Ρουμελιώτης, ο Διευθυντής της Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας για την Προαγωγή της Ψυχιατρικής και των Συναφών Επιστημών (ΕΛΕΠΨΥΣΕΠ) Καθηγητής Κ. Σολδάτος και ο Πρόεδρος της ΕΠΑΨΥ, Σ. Στυλιανίδης. Παράλληλα παρευρέθηκαν ως εκπρόσωποι του ερευνητικού κέντρου της Lille, ο J. L. Roelandt και Μ. Τριανταφύλλου, με σκοπό να παρουσιάσουν την εμπειρία που αποκόμισαν από την υλοποίηση της έρευνας και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες.

Στο πρώτο μέρος της ημερίδας συζητήθηκε το θέμα: «Η Ψυχική Υγεία στην Εύβοια: Απολογισμός- και προοπτικές». Ομιλητές ήταν ο κ. Στυλιανίδης και η κ. Καψάλη, Διευθύντρια του Κέντρου Ψυχικής Υγείας στη Χαλκίδα. Παρουσιάστηκε η διαδρομή που έχει διανυθεί στο χώρο της οργάνωσης και παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας στην Εύβοια από τη δεκαετία του 1980 έως σήμερα. Σχολιασμό στις εισηγήσεις έκανε η κ. Στυλιανούδη, Νομικός-Ανθρωπολόγος, Διευθύντρια του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Κοινωνίας, της Ακαδημίας Αθηνών.

Στο δεύτερο μέρος παρουσιάστηκε το κεντρικό θέμα της ημερίδας σχετικά με την ψυχική υγεία στο γενικό πληθυσμό, με ιδιαίτερη αναφορά, όπως προείπαμε στην παρουσίαση των πρώτων αποτελεσμάτων της επιδημιολογικής - ανθρωπολογικής έρευνας που εκπονήθηκε στην Εύβοια. Για το ζήτημα αυτό μίλησαν ο κ. Roelandt, Υπεύθυνος της έρευνας που έχει διεξαχθεί σε περισσότερα από 50 μέρη ανά τον κόσμο, ο κ. Τριανταφύλλου, υπεύθυνος εκπαίδευσης των ερευνητών, καθώς και οι κ. Παντελίδου- κ. Χονδρός, ψυχολόγοι της Ε.Π.Α.Ψ.Υ.

Στο σχολιασμό των αποτελεσμάτων συμμετείχαν η κ. Lovell, Ανθρωπολόγος- Ερευνήτρια και ο κ. Μαυρέας, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Στη συνέχεια έγινε παρουσίαση φωτογραφικού υλικού από τον φωτογράφο Christophe Herbaut. Το υλικό αυτό, για το οποίο ο κ. Herbaut έχει βραβευτεί, αφορούσε το «Νοσοκομείο Saint Anne’s» στο Παρίσι και αποτέλεσε την αφετηρία για μία συζήτηση σχετικά με τις αναπαραστάσεις γύρω από την ψυχική υγεία.

Στο τελευταίο μέρος της εκδήλωσης συζητήθηκε το θέμα: «Μ.Μ.Ε. και Ψυχική Υγεία: Εικόνες της ψυχιατρικής στα Μ.Μ.Ε. σε Ελλάδα και Ευρώπη». Στη στρογγυλή τράπεζα συμμετείχαν η κ. Lovell, ο κ. Louzoun, Ψυχίατρος, Πρόεδρος της C.E.D.E.P., η κ. Α. Κοροναίου, Καθηγήτρια του Τμήματος Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστήμιου, καθώς και ο κ. Α. Ρουμελιώτης, Δημοσιογράφος, της Εφημερίδας «Ελευθεροτυπία». Στη συζήτηση αυτή συμμετείχε ενεργά το κοινό, στο οποίο παρευρίσκονταν επαγγελματίες ψυχικής υγείας απ’ όλη την Ελλάδα, εκπαιδευτικοί, εργαζόμενοι κοινωνικών υπηρεσιών και απλοί πολίτες.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με σκοπό την προβολή του επιστημονικού και κοινωνικού έργου που έχει παραχθεί στην περιοχή μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στη χώρα μας, την σύνδεση του με τα δρώμενα στο χώρο της ψυχιατρικής στην Ευρώπη και τη συζήτηση για τις μελλοντικές πολιτικές και δράσεις.

Εικόνες της Ψυχιατρικής σε Εύβοια, Ελλάδα και Ευρώπη

Η Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας διοργανώνει την Παρασκευή 27 Μαΐου επιστημονική ημερίδα με θέμα: «Εικόνες της Ψυχιατρικής σε Εύβοια, Ελλάδα και Ευρώπη». Η εκδήλωση αυτή θα πραγματοποιηθεί στο θέατρο Παπαδημητρίου στη Χαλκίδα και θα συμμετέχουν ειδικοί της ελληνικής και παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας. Κεντρικός στόχος είναι η παρουσίαση των πρώτων αποτελεσμάτων της πολυκεντρικής επιδημιολογικής-ανθρωπολογικής έρευνας του Π.Ο.Υ. «Η Ψυχική Υγεία στο Γενικό Πληθυσμό: Εικόνες και Πραγματικότητες» που πραγματοποιήθηκε την περίοδο Σεπτεμβρίου-Δεκεμβρίου 2004 στην Εύβοια.

Στην εκδήλωση θα απευθύνουν χαιρετισμό εκπρόσωποι της πολιτείας, της Εκκλησίας, της Νομαρχιακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, του Υπουργείου Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, καθώς και εκπρόσωποι Φορέων Ψυχικής Υγείας. Παράλληλα θα συμμετέχουν εκπρόσωποι του ερευνητικού κέντρου της Lille με σκοπό να παρουσιάσουν την εμπειρία που αποκόμισαν από την υλοποίηση της έρευνας και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες.

Στο πρώτο μέρος της ημερίδας θα συζητηθεί το θέμα: «Η Ψυχική Υγεία στην Εύβοια: Απολογισμός- και προοπτικές». Ομιλητές θα είναι οι ψυχίατροι κ. Στυλιανίδης, πρόεδρος της Ε.Π.Α.Ψ.Υ. και κ. Καψάλη, διευθύντρια του Κέντρου Ψυχικής Υγείας στη Χαλκίδα. Στο προεδρείο θα βρίσκεται ο κ. Πλουμπίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθυντής του Κέντρου Ψυχικής Υγείας του Βύρωνα- Καισαριανή, ενώ το σχολιασμό θα κάνει η κ. Στυλιανούδη, Διευθύντρια του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Κοινωνίας, της Ακαδημίας Αθηνών.

Στο δεύτερο μέρος θα παρουσιαστεί το κεντρικό θέμα της ημερίδας σχετικά με την ψυχική υγεία στο γενικό πληθυσμό, με ιδιαίτερη αναφορά, όπως προείπαμε στην παρουσίαση των πρώτων αποτελεσμάτων της επιδημιολογικής - ανθρωπολογικής έρευνας που εκπονήθηκε στην Εύβοια. Για το ζήτημα αυτό θα μιλήσουν ο κ. Roelandt, Υπεύθυνος της έρευνας που έχει διεξαχθεί σε περισσότερα από 50 μέρη ανά τον κόσμο, η κ. Caria, Υπεύθυνη Μεθοδολογίας της Έρευνας, ο κ. Τριανταφύλλου, υπεύθυνος εκπαίδευσης των ερευνητών, καθώς και οι κ. Παντελίδου- κ. Χονδρός, ψυχολόγοι της Ε.Π.Α.Ψ.Υ.

Στο προεδρείο θα βρίσκεται ο Καθηγητής Κ. Σολδάτος, Διευθυντής της Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας για την Προαγωγή της Ψυχιατρικής και των Συναφών Επιστημών (ΕΛΕΠΨΥΣΕΠ), ενώ στο σχολιασμό της συζήτησης θα συμμετέχουν η κ. Lovell, Ανθρωπολόγος- Ερευνήτρια και ο κ. Μαυρέας, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Στο τρίτο μέρος της εκδήλωσης θα παρουσιαστεί το θέμα: «Μ.Μ.Ε. και Ψυχική Υγεία: Εικόνες της ψυχιατρικής στα Μ.Μ.Ε. σε Ελλάδα και Ευρώπη», για το οποίο θα μιλήσουν η κ. Lovell, ο κ. Louzoun, Ψυχίατρος, Πρόεδρος της C.E.D.E.P., η κ. Τσαλίκογλου, Καθηγήτρια του Τμήματος Ψυχολογίας και Αντιπρύτανης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών, καθώς και ο κ. Α. Ρουμελιώτης, Δημοσιογράφος, της Εφημερίδας «Ελευθεροτυπία». Στο προεδρείο θα βρίσκεται ο κ. Στυλιανίδης, ενώ λίγο πριν την έναρξη των εισηγήσεων θα υπάρχει έκθεση φωτογραφιών από το Νοσοκομείο Saint Anne’s, με ταυτόχρονο σχολιασμό αυτών από τον φωτογράφο κ. Herbaut.

Η εκδήλωση πραγματοποιείται με σκοπό την προβολή του επιστημονικού και κοινωνικού έργου που έχει παραχθεί στην περιοχή μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στη χώρα μας, η σύνδεση του με τα δρώμενα στο χώρο της ψυχιατρικής στην Ευρώπη και η συζήτηση για τις μελλοντικές πολιτικές και δράσεις. Για την επιτυχία της εκδήλωσης θεωρείται σημαντική η παρουσία εκπροσώπων της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας (καθηγητές, φοιτητές, ψυχίατροι, διάφοροι άλλοι επαγγελματίες ψυχικής υγείας κλπ.), η παρουσία εκπροσώπων φορέων της πολιτείας και της εκκλησίας, αλλά και η παρουσία και ενεργή συμμετοχή των πολιτών της Εύβοιας.

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΑΚΟΠΩΝ Ένα εμπειρικό μοντέλο του Οικοτροφείου Πεντέλης της ΕΠΑΨΥ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΑΚΟΠΩΝ
Ένα εμπειρικό μοντέλο του Οικοτροφείου Πεντέλης της ΕΠΑΨΥ

Ένας από τους βασικούς στόχους της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης είναι η κοινωνική επανένταξη των ατόμων με ψυχικά προβλήματα. Οι ένοικοι των οικοτροφείων έχοντας περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα της ζωής τους σε ψυχιατρικά ιδρύματα παρουσιάζουν σημαντικά προβλήματα κοινωνικής προσαρμογής. Η επαγγελματική πρόκληση που αντιμετωπίζει το προσωπικό δομών ψυχικής υγείας αφορά κυρίως στην κινητοποίηση των ενοίκων σε καθημερινές δραστηριότητες. Σε αυτά τα πλαίσια είναι απαραίτητη η ενίσχυση της συμμετοχής τους σε δράσεις που προωθούν την κοινωνική τους προσαρμογή και βελτιώνουν τις διαδικασίες αυτονόμησής τους.
Η οργάνωση και συμμετοχή των ενοίκων του Οικοτροφείου στις καλοκαιρινές διακοπές βελτιώνει τις ατομικές τους δεξιότητες, την ανάπτυξη κοινωνικών επαφών, την ανάδυση αναμνήσεων και τη σύνδεση με την προσωπική ιστορία κάθε ενοίκου. Οι διακοπές ανασύρουν μνήμες από τα παιδικά τους χρόνια, από την οικογένεια και μέρη όπου πήγαιναν. Παράλληλα καλλιεργείται η σχέση ενοίκου-επαγγελματία, επιτυγχάνεται η μείωση του κοινωνικού στίγματος για τον ψυχικά ασθενή και προωθείται η κοινοτική εργασία.
Για την επιτυχή πραγματοποίηση των διακοπών είναι απαραίτητη η συγκατάθεση των ενοίκων και η έγκαιρη προετοιμασία τους. Βασικά σημεία στη διαδικασία οργάνωσης των διακοπών είναι τα ακόλουθα:
§ Ενημέρωση στις ομάδες ενοίκων και προσωπικού
§ Εκτίμηση πολυκλαδικής-θεραπευτικής ομάδας όσον αφορά στους ενοίκους που είναι σε θέση και πρέπει να συμμετέχουν στις διακοπές
§ Δυνατότητα έκφρασης από τους ενοίκους πιθανών φόβων, ανησυχιών, ερωτημάτων και ότι άλλο αφορά στην περίοδο των διακοπών
§ Δημιουργία υποστηρικτικού συμβουλευτικού πλαισίου με τους ενοίκους και διαπραγμάτευση κάθε προβληματισμού τους
§ Συχνές συναντήσεις με το πρόσωπο αναφοράς με στόχο την ενίσχυση και τη μετατροπή του αρνητικού κινήτρου σε θετικό
§ Ενημέρωση συγγενών
§ Προϋπολογισμός του κόστους των διακοπών
§ Αγορά ρουχισμού και απαραίτητου εξοπλισμού από τον ίδιο τον ένοικο σε συνεργασία με το πρόσωπο αναφοράς
§ Προετοιμασία φαρμάκων
§ Τακτοποίηση ιατρικών και άλλων εκκρεμοτήτων (εξετάσεις, συντάξεις κ.λ.π.)
§ Παράλληλη προετοιμασία προσωπικού συνοδείας σε σχέση με τα θέματα των ενοίκων που μπορεί να προκύψουν
§ Δυνατότητα έκφρασης από το προσωπικό φόβων, ανησυχιών και αντιστάσεων
§ Εκπαίδευση προσωπικού σε θέματα οργάνωσης και παροχής πρώτων βοηθειών (συμμετοχή σε σεμινάρια Ερυθρού Σταυρού)
§ Καθορισμός συντονιστή και ομάδας συνοδών
§ Καθορισμός ατόμων αναφοράς διακοπών
§ Τελικός επανέλεγχος του προγράμματος διακοπών

Για τη διευκόλυνση της οργάνωσης των διακοπών χρήσιμο είναι να εξετάζονται εκ των προτέρων πρακτικά θέματα όπως:
§ Συμμετοχή ενοίκων σε πρόγραμμα Κοινωνικού Τουρισμού
§ Τρόποι μετακίνησης
§ Προϋπολογισμός κόστους
§ Ιδιωτικό συμφωνητικό με ιδιοκτήτη καταλύματος
§ Ημερήσιο πρόγραμμα διακοπών

Στην επιλογή του προορισμού θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα εξής:
§ Χιλιομετρική απόσταση (έως 200 χλμ)
§ Πρόσβαση σε νοσοκομείο
§ Καταλληλότητα παραλίας και θάλασσας
§ Προσβασιμότητα καταλύματος (ισόγεια δωμάτια, ράμπες, μεγάλες πόρτες, ασανσέρ, τουαλέτα, λουτρό)
§ Διατροφή και παρεχόμενα γεύματα
§ Κλιματισμός
§ Δυνατότητες εναλλακτικών δραστηριοτήτων
§ Επιπλέον παροχές (TV, πισίνα, μπαρ)

Το ημερήσιο πρόγραμμα διακοπών εκτός των βασικών καθημερινών δραστηριοτήτων (πρωινό ξύπνημα, ατομική υγιεινή, τακτοποίηση προσωπικού χώρου, φάρμακα, γεύματα, μπάνιο) περιλαμβάνει:
§ Κολύμπι
§ Εξορμήσεις για καφέ, φαγητό, μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους, μοναστήρια, κοντινές πόλεις και χωριά, άλλες δομές Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης
§ Κοινές δράσεις με παραθεριστές
§ Πάρτυ
§ Διαγωνισμούς

Καθημερινά γίνεται:
§ Ομάδα ενοίκων για απολογισμό ημέρας που πέρασε και σχεδιασμός επόμενης
§ Τήρηση ημερολογίου δράσεων και λογοδοσία

Επιστρέφοντας από τις διακοπές γίνεται απολογισμός των ημερών με καταγραφή της εμπειρίας των ενοίκων και του προσωπικού συνοδείας.


Οι διακοπές προσφέρουν σημαντική εμπειρία για τους ενοίκους και το προσωπικό καθώς αναδεικνύουν ότι:
§ Ο φόβος σχετικά με ενδεχόμενους κινδύνους είναι περισσότερο δικός μας φόβος
§ Αποκαλύπτονται νέες δυνατότητες των ενοίκων
§ Καλλιεργούνται και βελτιώνονται οι σχέσεις των ενοίκων μεταξύ τους και με το προσωπικό
§ Καλλιεργούνται και βελτιώνονται οι σχέσεις μεταξύ του προσωπικού
§ Βελτιώνεται η εικόνα για τον ψυχικά ασθενή
§ Μειώνεται το στίγμα και η προκατάληψη
§ Η συμμετοχή των παιδιών των συνοδών δημιουργεί ιδιαίτερα θετικό κλίμα, ενθαρρύνοντας τους ενοίκους να επενδύσουν στις διακοπές τους.

Οι διακοπές ωφελούν σημαντικά την ψυχική υγεία


Δημήτρης Γαζής, Κοινωνικός Λειτουργός
Βαβίτσα Μαρία, Προϊσταμένη Νοσηλεύτρια
Οικοτροφείο Πεντέλης της ΕΠΑΨΥ

Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης

Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης

Από τους:
Στέλιο Στυλιανίδη, Πρόεδρος Ε.Π.Α.Ψ.Υ., Εμπειρογνώμων Π.Ο.Υ.
Παναγιώτη Χονδρό, Επιστημονική Γραμματεία Ε.Π.Α.Ψ.Υ.

Η συζήτηση που άνοιξε τη δεκαετία του 1960 η έρευνα του S. Moscovici για την εικόνα της ψυχανάλυσης μέσα από τα ΜΜΕ και τη σημασία της αναπαράστασης που αυτή δημιουργεί, παραμένει επίκαιρη και γόνιμη. Στη θέση της ψυχανάλυσης κατά καιρούς εντοπίζονται διαφορετικές έννοιες του «ψ» χώρου, όπως ψυχιατρική, ψυχική ασθένεια, ψυχοθεραπεία, ψυχιατρική μεταρρύθμιση. Αποτελεί μία ζωντανή, εξελισσόμενη σχέση ανάμεσα σε διαφορετικές και αλληλοεπηρεαζόμενες οντότητες.
Στην προσπάθεια αλλαγής του τρόπου οργάνωσης και παροχής της ψυχιατρικής φροντίδας στο πλαίσιο της επιχειρούμενης μεταρρύθμισης ερωτήθηκαν οι εργαζόμενοι στο χώρο της ψυχικής υγείας ποια θεωρούν ως την σημαντικότερη αντίσταση στο έργο αυτό. Η κύρια απάντηση που επαναλαμβάνεται σταθερά είναι η «έλλειψη κοινωνικής συναίνεσης». Αυτή η απάντηση περιγράφει καταστάσεις άγνοιας ή «ακρωτηριασμένης γνώσης» για την επιχειρούμενη μεταρρύθμιση, ανησυχίας απέναντι στην αναξιοπιστία και χαμηλή αποδοτικότητα του κρατικού μηχανισμού, αρνητική στερεοτυπική στάση απέναντι στα άτομα που υποφέρουν από ψυχική διαταραχή. Οι «ειδικοί» που κατακλύζουν όλο και περισσότερο και τα ελληνικά ΜΜΕ ποιο ρόλο αναλαμβάνουν στην αλλαγή των όποιων εσφαλμένων αντιλήψεων και συνειδήσεων; Εργάζονται πραγματικά για την ενημέρωση σχετικά με τη φύση της ψυχικής ασθένειας, τους παρεχόμενους τρόπους αντιμετώπισής της, τις πολιτικές δράσεις για βελτίωση του συστήματος υγείας και της προαγωγής της δημόσιας υγείας; Ποιο, εν συνεχεία, πρέπει να είναι το επίπεδο συνεργασίας των επαγγελματιών ψυχικής υγείας με τα στελέχη των ΜΜΕ; Ποιος θα καθορίσει τους όρους της συνεργασίας αυτής; Το Υπουργείο, οι εκπρόσωποι του ψ-χώρου, οι πολίτες, οι χρήστες των υπηρεσιών, οι οικογένειες των ασθενών;
Τα ερωτήματα που απασχολούν τους κοινωνιολόγους της υγείας για περισσότερο από τρεις δεκαετίες στις Η.Π.Α. και την Δυτική Ευρώπη εμφανίζονται επιτακτικά πλέον στην ελληνική καθημερινότητα.
Μια καθημερινότητα που για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση μεταφράζεται σε άτολμη έως μηδενική ανταπόκριση από τα πολιτικά κόμματα, πέρα από τις όποιες διακηρύξεις, σε αποφυγή του πολιτικού κόστους που απαιτεί η εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών του Π.Ο.Υ., με προβληματική την συνεργασία με την τοπική και νομαρχιακή αυτοδιοίκηση σε θέματα κοινωνικής πολιτικής.

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία για την προώθηση των σκοπών και των στόχων της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης:
• American Psychiatric Association (1977). Guidelines for psychiatrists working with the communications media. Am J Psychiatry, 134, 609-611
• Department of Health (2002). Mental Health Policy Implementation Guide. Community Mental Health Teams. Department of Health Publications: London
• Pilgrim D. and Rogers A. (2004). Κοινωνιολογία της Ψυχικής Υγείας και Ασθένειας. Τυπωθήτω: Αθήνα.
• W.H.O. (2004). Promoting Mental Health. Concepts. Emerging Evidence. Practice. W.H.O.: Geneva.
• Δημέλης Δ. (2004) Ψυχιατρική και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης: Εξοικείωση με την ψυχική αρρώστια ή διαστρέβλωση- εκμετάλλευση της πραγματικότητας; Εγκέφαλος 41, 149-154
• Ζήση Α, Στυλιανίδης Σ (2004). Αγωγή και προαγωγή ψυχικής υγείας: Αποσαφηνίσεις και προοπτικές. Εγκέφαλος 41, 27-35
• Π.Ο.Υ. (2002). Έκθεση για την Παγκόσμια Υγεία 2001. Ψυχική Υγεία: Νέα Αντίληψη, Νέα Ελπίδα. Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας, Αθήνα.
• Π.Ο.Υ. (2004). Το πλαίσιο της Ψυχικής Υγείας. Πακέτο Οδηγιών για την Πολιτική και τις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας. Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας, Αθήνα.
• Στυλιανίδης Σ. (1999) Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα: Προς αναζήτηση μιας ταυτότητας. Τετράδια Ψυχιατρικής, 64, 13-20
• Στυλιανίδης Σ., Μαυρέας Β. Η αναγκαιότητα της συνεχούς ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Ελευθεροτυπία 29/9/03
• Ε.Π.Α.Ψ.Υ. (2001). Οδηγός Ψυχικής Υγείας: Από την προκατάληψη στη συμβίωση. Αθήνα. (Επιστημονική επιμέλεια: Ν. Γκιωνάκης, Σ. Στυλιανίδης)
• Χριστοδούλου Γ.Ν., Τομαράς Β. Δ., Οικονόμου Μ. Π. (2002). Από το ψυχιατρείο στην κοινότητα. Βήτα: Αθήνα

Μαγιάτικη Γιορτή στα Τρίκαλα!

Μαγιάτικη Γιορτή στα Τρίκαλα!

Αφορμή για να γίνει γνωστό το έργο της Εταιρείας Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας, αλλά και των υπολοίπων δομών που ασχολούνται με τα άτομα που αντιμετωπίζουν ψυχικά, νοητικά και κινητικά προβλήματα, στάθηκε η ημερίδα που πραγματοποιήθηκε το πρωί της Κυριακής στο μύλο Ματσοπούλου. Η ημερίδα είχε θέμα: "Βοηθώντας το Άτομο προς την Αυτονομία και μ’ αυτήν ουσιαστικά ολοκληρώθηκε η Μαγιάτικη γιορτή που συνδιοργάνωσαν η Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας, το Οικοτροφείο Τρικάλων "Διογένειο", Στέγη Ειδικής Θεραπευτικής Επαγγελματικής Αγωγής Τρικάλων, οι φορείς της Δ.Ε.Κ.Α. Εργαστήριο "Ηλιοτρόπιο" και ΚΔΑΠ "Ήφαιστος" και οι μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης του Γενικού Νοσοκομείου Τρικάλων. Παράλληλα, έγινε ενημέρωση και για την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στη χώρα μας, η οποία ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του ’80.

Οι ομιλίες
Στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής και ιδιαίτερα στην "Τοπική Ανάπτυξη και Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση", αναφέρθηκε ο ψυχίατρος – Πρόεδρος της Ε.Π.Α.Ψ.Υ. κ. Σ. Στυλιανίδης. Από την πλευρά του ο ψυχίατρος του Οικοτροφείου Ε.Π.Α.Ψ.Υ. κ. Κ. Φέντος, αναφέρθηκε στο εθνικό πρόγραμμα "Ψυχαργώς", το οποίο ξεκίνησε το 2000, αναλύοντας τους στόχους του, τις παρεμβάσεις και τις δομές που έχουν αναπτυχθεί. Στην έννοια της αυτονομίας στάθηκε ο ψυχολόγος – Επιστημονικός Υπεύθυνος του Οικοτροφείου Τρικάλων Ε.Π.Α.Ψ.Υ. κ. Σ. Μέρμηγκας: «Πρέπει να επικεντρώσουμε στις ιδιαιτερότητες και εξαιρετικές ικανότητες του ατόμου, αντί να στιγματίζουμε το άτομο επικεντρώνοντας στην αδυναμία ή αναπηρία του. Αυτό που γίνεται στο Οικοτροφείο "Διογένειο"», είπε στην εισήγησή του.

Τη δική τους παρέμβαση για τα άτομα με ειδικές ανάγκες έχουν τόσο η Δημοτική Επιχείρηση Κοινωνικής Ανάπτυξης, όσο και η "Στέγη Ειδικής Θεραπευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής". Μιλώντας ο αντιπρόεδρος της Δ.Ε.Κ.Α. κ. Δημ. Παπαστεργίου, αναφέρθηκε στα προγράμματα που έχουν υλοποιηθεί μέχρι σήμερα, δίνοντας έμφαση στις δομές "Ηλιοτρόπιό" και ΚΔΑΠ ΜΕΑ "Ήφαιστος", αλλά και στις δυνατότητες που παρέχει το νέο πρόγραμμα Equal. Ο γραμματέας του Δ.Σ. της Σ.Ε.Θ.Ε.Α. κ. Παναγιώτης Νταλούκας παρουσίασε το έργο που γίνεται στη Στέγη, τις προσπάθειες για την ένταξη των παιδιών που φιλοξενεί στην κοινωνία, τους στόχους αλλά και τις δυνατότητες που υπάρχουν σε συνάρτηση με τα οικονομικά δεδομένα που υπάρχουν.

Το Πρόγραμμα των Εκδηλώσεων περιελάμβανε:

Ö Έκθεση ζωγραφικής με έργα των ενοίκων του Οικοτροφείου ‘Διογένειο’ υπό την καθοδήγηση του ζωγράφου κ. Βανταλή
Ö Αγορά χειροποίητων ειδών που κατασκευάστηκαν από τη Στέγη Ειδικής Θεραπευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής, το εργαστήριο Ηλιοτρόπιο, το ΚΔΑΠ-ΜΕΑ ‘Ήφαιστος’, και το Προστατευόμενο Εργαστήριο Αγγειοπλαστικής του Ξενώνα του Γ.Ν.Τ.
Ö Ενημέρωση του κοινού από επαγγελματίες ψυχικής υγείας και ειδικής αγωγής, προβολές για την Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση
Ö Κοινωνική συνδιαλλαγή και ψυχαγωγία με αγαπητούς συμπολίτες μας Άτομα με Ειδικές Ικανότητες

Πολιτιστικές, ψυχαγωγικές εκδηλώσεις :

Πέμπτη 12 Μαΐου

Ö Πρόγραμμα της Ομάδας stand-up comedy ‘ LIQUID ‘
Ö Ζωντανή μουσική από την ομάδα ‘ΠΝΟΕΣ’
Ö Γιορτή, γνωριμία των φορέων, κοινωνική συνδιαλλαγή

Παρασκευή 13 Μαίου

Ö Χορέψτε Μαζί’ μας με το χοροδιδάσκαλο, Θ. Παπαγεωργίου
Ö Λαογραφικοί Σύλλογοι Δροσερού, Αρδανίου, Οιχαλίας, Απόλλων

Σάββατο 14 Μαίου

Μουσικο-θεατρικό : ‘H Λιογέννητη ‘ από τους Μάρα & Ευγένιος


Μια γιορτή Ευαισθησίας και Αλληλεγγύης.

Για να βιώσουμε πραγματικά μια Κοινωνία με Ανθρώπινο Πρόσωπο !


Οι εργαζόμενοι του Οικοτροφείου Τρικάλων «Διογένειο» της Ε.Π.Α.Ψ.Υ. η Στέγη Ει­δικής Θεραπευτικής Επαγγελματικής Αγωγής Τρικάλων και οι φορείς της Δ.Ε.Κ.Α., Εργαστήριο «Ηλιοτρόπιο» και Κ.Δ.ΑΠ. «Ήφαιστος» στο πλαί­σια της επιτυχίας των εκδηλώσεων της Μαγιάτι­κης Γιορτής 12 – 15 Μαΐου, ευχαριστούμε τους κάτωθι χορηγούς - εθελοντές - υποστηρικτές:

• Δ.Ε.Κ.Α. Τρικάλων για την παραχώρηση του χώρου στο Μύλο Ματσόπουλου
• Σύλλογο Δροσερού - Χοροδιδάσκαλο κ. Θ: Παπαγεωργίου, Πρόεδρο κ, Π. Νταλούκα
• Σύλλογο Παλαιομονάστηρου - Χοροδιδάσκάλο κ. Δρόσο Ζιάκα, Πρόεδρο κ. Παλλατζά
• Σύλλογο Σαραγίων – Χοροδίδαυσκάλισσες: Γεωργία Μυλωνά, Τασούλα Μυλωνά, Πρόεδρο κ. Αγορίτσα
• κ. Χρυσόστομο Λαζάρου
• κ. Θανάση Παπαγεωργίου
• κ. Παναγιώτη Βανταλή
• Εταιρία ΚΑΪΑΦΑ
• Εταιρία ΤΥΡΑΣ
• Εκδόσεις ΚΡΟΥΠΗ
• κ. Κώστα Μπουραζάνα
• κ. Στέλιο Καραγιώργο
• κ. Κουνάβα
  
  Τέλος ευχαριστούμε όλο το έμψυχο ανθρώπι­νο δυναμικό, επισκέπτες, εργαζόμενους και ά­τομα με ειδικές ψυχοκοινωνικές ανάγκες που α­νέδειξαν το πραγματικό νόημα της γιορτής «ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΠΡΟΣΩΠΟ».
  
  

Συμμετοχή της Ε.Π.Α.Ψ.Υ. σε εκδήλωση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Εύβοιας

Το Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Εύβοιας διοργάνωσε στις 22 Απριλίου ημερίδα με θέμα:
«Καινοτόμες δράσεις για την υποστήριξη κοινωνικών ομάδων που απειλούνται με κοινωνικό αποκλεισμό – Ανάπτυξη δικτύων παροχής κοινωνικών υπηρεσιών στο Νομό Εύβοιας»

Ένας από τους τρεις εισηγητές της Ημερίδας ήταν ο Πρόεδρος της Ε.Π.Α.Ψ.Υ., Στέλιος Στυλιανίδης, ο οποίος στην εισήγηση του παρουσίασε μεθόδους και παραδείγματα καλών πρακτικών για την ανάπτυξη δικτύων στο χώρο της ψυχικής υγείας. Τα παραδείγματα αυτά προέρχονται και από την πολυετή δράση της Ε.Π.Α.Ψ.Υ. στην Εύβοια, όπου έχει προσφέρει ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης υπηρεσιών και οργάνωσης της φροντίδας ψυχικής υγείας και των δράσεων των προκαταλήψεων απέναντι στην ψυχική υγεία.

Την πρωτοβουλία της οργάνωσης είχε ο Αντινομάρχης Γιώργος Ρουμελιώτης. Στην ομιλία του, που προηγήθηκε των εισηγήσεων των προσκεκλημένων ομιλητών, παρουσίασε δεδομένα για την ανάπτυξη των κοινωνικών υπηρεσιών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Εύβοιας και τον σχεδιασμό για την βελτίωση και ανάπτυξη των υπηρεσιών.

Εισηγητές επίσης ήταν η κ. Όλγα Στασινοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου και ο κ. Δημήτρης Μιχάλης, Διευθυντής του Κέντρου Υγείας Αλιαρτού και πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Γενικής Ιατρικής. Η παρουσίαση της κ. Στασινοπούλου είχε τον τίτλο «Από τον κοινωνικό αποκλεισμό στην κοινωνική ενδυνάμωση – Σύγχρονες τάσεις και προκλήσεις για την τοπική αυτοδιοίκηση», ενώ του κ. Μιχάλη «Ο ρόλος των μονάδων πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στην υποστήριξη των κοινωνικών δικτύων». Μετά το τέλος των εισηγήσεων ακολούθησε συζήτηση με τους επαγγελματίες από το χώρο της υγείας και της πρόνοιας που συμμετείχαν. Η τελευταία ενότητα πρόσφερε την ευκαιρία ανταλλαγής εμπειριών από την επαγγελματική πρακτική και κατάθεσης προτάσεων για την ανάπτυξη δικτύου κοινωνικών υπηρεσιών.

Η Ε.Π.Α.Ψ.Υ. αποτελεί πλέον θεσμικό συνομιλητή της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης σε επίπεδο παροχής τεχνογνωσίας. Βασικό στοιχείο της φιλοσοφίας της Εταιρείας αποτελεί η αποτελεσματική συνεργασία με την νομαρχιακή και τοπική αυτοδιοίκηση με στόχο την τοπική ανάπτυξη, την καταπολέμηση φαινομένων προκατάληψης και κοινωνικού αποκλεισμού, της αξιοποίησης εναλλακτικών κοινοτικών πόρων και της ενδυνάμωσης της κοινωνίας των πολιτών.

Το παιδί απέναντι στους χωρισμούς

Επιστημονική Εκδήλωση στη Χαλκίδα.

Το Οικοτροφείο Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης Χαλκίδας της Εταιρείας Περιφερειακής Ανάπτυξης & Ψυχικής Υγείας διοργάνωσε την Παρασκευή 15 Απριλίου 2005 επιστημονική εκδήλωση με θέμα:
«Το παιδί απέναντι στους χωρισμούς».

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο θέατρο Παπαδημητρίου, στη Χαλκίδα και εντάσσεται στο πλαίσιο του κύκλου εκδηλώσεων που διοργανώνει κάθε χρόνο η Ε.Π.Α.Ψ.Υ. στην Εύβοια. Σκοπός της εκδήλωσης ήταν η προαγωγή ψυχικής υγείας στον γενικό πληθυσμό.

Οι ομιλητές της εκδήλωσης ήταν ο κ. Γ. Αμπατζόγλου, Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής-Παιδοψυχιατρικής Α.Π.Θ., Υπεύθυνος Υπηρεσίας Παιδιού-Εφήβου Γ’ Πανεπιστημιακής Ψυχιατρικής Κλινικής Π.Γ.Ν. ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη και ο
κ Δ. Αναγνωστόπουλος, Λέκτορας Παιδοψυχιατρικής, Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Κ.Κ.Ψ.Υ Βύρωνα-Καισαριανής.

Τον σχολιασμό και συντονισμό της συζήτησης ανέλαβε ο κ. Δ. Πλουμπίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών.
Τον συντονισμό οργάνωσης ανέλαβε η κα. Κ. Παπαδάκη, Ψυχολόγος, Επιστημονικός Υπεύθυνος Οικοτροφείου Ε.Π.Α.Ψ.Υ., Χαλκίδας.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους εκπρόσωποι από την Μητρόπολη Χαλκίδας, ο Βουλευτής Ν. Ευβοίας κος. Σίμος Κεδίκογλου, η Βουλευτής Ν. Ευβοίας κα. Κατερίνα Περλεπέ-Σηφουνάκη, ο Αντινομάρχης Εύβοιας κος. Γιώργος Ρουμελιώτης και η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού κα. Χρίστη Μαργαρίτη.

Η εκδήλωση αποτέλεσε ευκαιρία συνάντησης για γονείς, εκπαιδευτικούς, επαγγελματίες ψυχικής υγείας καθώς και πολίτες της Εύβοιας που επιθυμούν να διευρύνουν τις γνώσεις τους σε αυτό το σημαντικό και ευαίσθητο θέμα.

Πλήθος κόσμου παρακολούθησε την εκδήλωση και συμμετείχε στην ανοιχτή συζήτηση που ακολούθησε. Οι εισηγήσεις των ομιλητών κάλυψαν το θέμα κάνοντας αναφορές στην γονεϊκή αποστέρηση και τον ρόλο των γονέων στην θεμελίωση της ψυχοδιανοητικής υγείας του παιδιού. Αναλύθηκαν τα αίτια της γονεϊκής αποστέρησης, δηλ. Διάσταση-Διαζύγιο γονέων, Ασθένεια γονέα, Απουσία οικογενειακού πλαισίου, Παιδί εκτός γάμου, κ.α. Ακολούθησε αναφορά στην σχετιζόμενη ψυχοπαθολογία αλλά και στους τρόποι αντιμετώπισης της.

Ο χώρος διεξαγωγής της εκδήλωσης αποτέλεσε μια ευγενική προσφορά του Δήμου Χαλκιδέων και ο ελαφρύς μπουφές ήταν προσφορά των Ζαχαροπλαστείων Γουναρόπουλος.

Η Επανασύνδεση των Ενοίκων με τις Οικογένειές τους – Σκέψεις και Προβληματισμοί από το Οικοτροφείο Ερέτριας

«Ο νέος εαυτός δεν μπορεί παρά να δημιουργηθεί στις στάχτες του παλιού» Νίτσε

Η ιδέα του Νίτσε αφορούσε το ξεπέρασμα των περιορισμών του εαυτού, την αξιοποίηση των προσωπικών δυνατοτήτων, και την ανάληψη προσωπικής ευθύνης και επιλογών απέναντι στη ζωή.
Ο ψυχιατρικός ολοκληρωτισμός και η βαρβαρότητα του ιδρυματικού εγκλεισμού αποτελούν ίσως από τις πιο παράδοξες και σκληρές απαντήσεις απέναντι στη ψυχική νόσο. Η ψυχική ασθένεια αλλάζει τη ζωή, ωστόσο δεν υπάρχει λόγος να την καταστρέφει.
Είναι σημαντικό στην ψυχοκοινωνική αποκατάσταση να αντιληφθούμε τη φθορά ενός ασθενή από τη διεργασία της ψυχικής νόσου και του ιδρυματικού εγκλεισμού, σαν ένα στάδιο της διαδικασίας για τη δημιουργία ενός νέου εαυτού.
Σημαντικός πόρος υποστήριξης και θεραπευτικός σύμμαχος στην πορεία για την αποκατάσταση αποτελούν οι οικογένειες των ψυχικά πασχόντων, ενώ καθοριστικό ίσως μέρος της «δουλειάς» μας αποτελεί η υπέρβαση των εμποδίων που συναντούμε συχνά προκειμένου να «βρούμε» και να «ενώσουμε» τα διασκορπισμένα κομμάτια της προσωπικής ιστορίας των ασθενών με τους οποίους «δουλεύουμε» μαζί, ώστε να αναπτύξουν τη δυνατότητα για να διανύσουν τη δική τους «διαδρομή».
Όταν λοιπόν γίνεται εφικτό να ενωθεί το παρελθόν με το παρόν, ακόμα και όταν έχουν συμβεί μακρόχρονες νοσηλείες σε ψυχιατρικά ιδρύματα και έχουν χαθεί οι δίαυλοι επικοινωνίας με την οικογενειακή εστία, τότε η έννοια της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης αποκτά ουσιαστικό νόημα και διευκολύνεται η διαδρομή προς το μέλλον.
Η επανασύνδεση των ενοίκων με τις οικογένειές τους ύστερα από αρκετές δεκαετίες απουσίας από αυτές αποτελεί μια δύσκολη και «λεπτή» διαδικασία που απαιτεί προσεκτικούς τρόπους προσέγγισης.
Οι οικογένειες συχνά έχουν ως πρώτη αντίδραση κάποιο άγχος ίσως και πανικό, καθώς ξαφνικά θα πρέπει να αντιμετωπίσουν την επανεμφάνιση ενός μέλους τους.
Μια ψυχική διαταραχή συνήθως φαίνεται απειλητική κυρίως γιατί δεν καταφέρνουμε να καταλάβουμε ότι το άτομο που πάσχει από αυτήν θέλει να επικοινωνήσει, έχουμε την εντύπωση ότι μας λέει πράγματα χωρίς νόημα.
Οι οικογένειες βιώνουν αισθήματα ντροπής, ενοχής και έντασης. Μελέτες δείχνουν τις προσπάθειές τους προκειμένου να αποκρύψουν το πρόβλημά τους από τον κοινωνικό περίγυρο, περιορίζοντας σημαντικά τις διαπροσωπικές σχέσεις τους (Yorow 1955 – Beels 1978).
Ωστόσο θα πρέπει να αναφερθεί ότι υπάρχουν οικογένειες με περιορισμένα αισθήματα ντροπής και με μεγαλύτερη ζεστασιά και αποδοχή, κάτι που παρατηρείται κυρίως στο ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον (εξαδέλφια, θείους κλπ). Στις γονεϊκές σχέσεις, αισθήματα ντροπής και πένθους για το «χαμένο» παιδί, είναι αρκετά συχνά, ενώ τα αδέλφια πολλές φορές βιώνουν συναισθήματα ντροπής, ενοχής, θυμού καθώς και ανάγκη για ενημέρωση.
Η διεθνής βιβλιογραφία (Creer) αναφέρει ότι το 40 – 50 % των χρονίων ψυχικά πασχόντων διατηρούν επαφές με μέλη της οικογένειάς τους και σημαντικό ρόλο σε αυτό φαίνεται να παίζουν οι πολιτισμικές διαφοροποιήσεις, καθώς παρατηρούνται συχνότερες επαφές με το οικογενειακό περιβάλλον σε παραδοσιακές κοινωνίες.
Η επικοινωνία θεωρείται ψυχοθεραπευτική πράξη και δραστηριότητα εφόσον αυτή αποβλέπει στη διατήρηση, προαγωγή ή αποκατάσταση της υγείας του ψυχικά αρρώστου και της οικογένειάς του. Η επικοινωνία με την οικογένεια αποσκοπεί στην παροχή πληροφοριών, στην εξωτερίκευση συναισθημάτων, σκέψεων και αναγκών, ενώ πολύ σημαντικό κομμάτι αφορά στη διαδικασία διαχείρισης των ενοχικών συναισθημάτων με τα οποία έρχεται πλέον αντιμέτωπη η οικογένεια.
Ο κοινωνικός λειτουργός σε συνεργασία με το πρόσωπο αναφοράς του ένοικου γίνεται ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον ασθενή και την οικογένειά του. Η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων βασίζεται συχνά στη συναισθηματική σχέση (μεταβίβαση) που εγκαθίσταται σιγά –σιγά μεταξύ του επαγγελματία ψυχικής υγείας, του ένοικου και της οικογένειάς του.
Οι βασικοί στόχοι των ψυχοκοινωνικών παρεμβάσεων σε οικογένειες ατόμων με χρόνιες και σοβαρές ψυχικές διαταραχές αφορούν κυρίως στη βελτίωση της συναισθηματικής τους αλληλεπίδρασής με τους ασθενείς αλλά και την εκπαίδευσή τους σε θετικές στρατηγικές αντιμετώπισης (Kuipers 1995).
Για πολλά χρόνια οι οικογένειες θεωρούνταν κατά κάποιο τρόπο υπεύθυνες τόσο για την εμφάνιση όσο και για την πορεία της ψυχικής διαταραχής των μελών τους, πιο σύγχρονες προσεγγίσεις αναδεικνύουν το σημαντικό ρόλο που αυτές μπορούν να παίξουν στην αποκαταστασιακή διαδικασία.
Η μετατόπιση αυτή από έναν «ενοχοποιητικό» ρόλο, σε ένα ρόλο συμμάχου μπορεί να αποδοθεί στη συσσωρευμένη γνώση σχετικά με την αιτιολογία και την πρόγνωση της χρόνιας ψυχικής διαταραχής καθώς επίσης στην κινητοποίηση των συλλόγων των οικογενειών, που δυναμικά διεκδικούν την συμμετοχή τους στις διαδικασίες σχεδιασμού, οργάνωσης και υλοποίησης των ψυχοκοινωνικών παρεμβάσεων.
Χρειάζεται ωστόσο να επισημανθεί, πως η εμπλοκή των οικογενειών δεν είναι πάντα μια εύκολη διαδικασία, για πολλούς και διαφορετικούς λόγους.
Υπάρχουν οικογενειακά περιβάλλοντα τα οποία είναι ιδιαίτερα δυσλειτουργικά, ενώ άλλα εμφανίζουν υψηλές αντιστάσεις για συνεργασία. Υπάρχουν τέλος περιπτώσεις όπου οικογένειες είναι αρκετά αποξενωμένες, ενώ δεν είναι σπάνιο οι ίδιοι οι ψυχικά πάσχοντες να μην επιθυμούν την εμπλοκή των οικογενειών τους στην αποκαταστασιακή διαδικασία, κάτι που πρέπει να γίνεται απόλυτα σεβαστό από τον επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Ωστόσο, παρά τις δυσκολίες είναι σημαντικό οι οικογένειες να αισθάνονται ότι η συμβολή τους είναι σημαντική και αναγκαία στην διαδικασία της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης.

ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ

Από τον Δημήτρη Παπαδόπουλο, Επιστημονικό Υπεύθυνο Οικοτροφείου Λιβαδειάς – Ψυχολόγος


To Οικοτροφείο Λιβαδειάς λειτουργεί από τον Ιούνιο του 2005 υπό την επιστημονική και διαχειριστική ευθύνη της Εταιρίας Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας. Κύριο μέλημα και στόχος που έχει τεθεί από την Πολυκλαδική Θεραπευτική Ομάδα είναι μεταξύ άλλων η παροχή ενός ολοκληρωμένου μοντέλου φροντίδας και εκπαίδευσης σε δεξιότητες ζωής (life skills training) τονίζοντας την κοινωνική επανένταξη των χρόνιων ψυχικά ασθενών.

Η Επιστημονική Ομάδα του Οικοτροφείου της ΕΠΑΨΥ ύστερα από την δεκάμηνη λειτουργία στην πόλη της Λιβαδειάς και έχοντας ως κύριο άξονα την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του πληθυσμού σε ζητήματα ψυχικής υγείας ευρύτερου ενδιαφέροντας, αλλά και προωθώντας την ανάπτυξη δικτύου κοινοτικής εργασίας και του έργου που συντελείται στον τομέα της ψυχικής υγείας και ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, προώθησε την οργάνωση ημερίδας στην πόλη της Λιβαδειάς.

Η «Εστία Μητέρας», φιλανθρωπικό σωματείο παροχής φροντίδας και υποστήριξης σε ηλικιωμένους υποστήριξε την πρόταση μας για από κοινού οργάνωση ημερίδας με θέμα την Κατάθλιψη στην Τρίτη Ηλικία. Το σκεπτικό ήταν ότι πρόκειται για ένα θέμα άμεσου ενδιαφέροντος που θα προωθούσε τα προβλήματα, την φροντίδα και την υποστήριξη της αντίστοιχης ηλικιακής ομάδας που προσφέρουν υπηρεσίες οι παραπάνω φορείς.
Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα διαλέξεων «Αργύρης και Ιωάννας Κορτέση» της Εστία Μητέρας στις 06 Απριλίου 2005 με ώρα έναρξης στις 18.00. Ομιλητές στην ημερίδα ήταν η κα. Παγοροπούλου Άννα, Επίκουρη Καθηγήτρια Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών που μίλησε για «Μύθους και Αλήθειες για την Γεροντική Κατάθλιψη», ο κος. Κοσκινάς Ευάγγελος, Υπεύθυνος Οικοτροφείων ΕΠΑΨΥ και Ψυχίατρος ανέπτυξε την «Αναγνωρισιμότητα και θεραπευτικά μέσα αντιμετώπισης της κατάθλιψης» και η κα. Ανέστη Δήμητρα Γενική Ιατρός εστιάστηκε στην «Πρωτοβάθμια φροντίδα Υγείας στην Γεροντική Κατάθλιψη». Συντονιστής της ημερίδας ήταν ο κ. Παπαδόπουλος Δημήτρης, Επιστημονικός Υπεύθυνος του Οικοτροφείο της Λιβαδειάς και Ψυχολόγος. Παρόντες στην εκδήλωση απευθύνοντας χαιρετισμούς ήταν ο αξιοσέβαστος πατέρας Αθηναγόρας ως εκπρόσωπος της Ιεράς Μητρόπολης Θηβών και Λιβαδειάς, ο Αντινομάρχης Βοιωτίας, κ. Πετρίδης παρευρισκόμενος ως εκπρόσωπος του Νομάρχη και η κα. Πολυτίμη Γερακινή Δημοτική Σύμβουλος παρευρισκόμενη ως εκπρόσωπος του Δημάρχου.

Παρουσίαση βασικών σκέψεων για την Κατάθλιψη στην Τρίτη Ηλικία :

Μιλώντας για ένα θέμα όπως η Κατάθλιψη σους ηλικιωμένους που τα τελευταία χρόνια λαμβάνει μεγάλες διαστάσεις αρκεί να γνωρίζει κανείς ότι στην κοινότητα τα ποσοστά ατόμων που νοσούν κυμαίνονται από 10-25%, στο γενικό νοσοκομείο 20-35%, ενώ σε ιδρύματα μακροχρόνιας φροντίδας όπως τα γηροκομεία ή οι οίκοι ευγηρίας τα ποσοστά είναι ακόμη υψηλότερα.
Οι γυναίκες εμφανίζουν κατάθλιψη δύο φορές σχεδόν πιό συχνά απ'ότι οι άνδρες. Η διαφορά αυτή δεν έχει πλήρως εξηγηθεί. Κατ'αρχάς ένα μέρος της μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι οι γυναίκες μπορεί να παραδέχονται πιο εύκολα από τους άνδρες τα καταθλιπτικά τους συμπτώματα στις σχετικές εργασίες. Η διαφορά όμως είναι αρκετά μεγάλη και έτσι πιστεύεται ότι συνδυασμός βιολογικών και ψυχοκοινωνικών παραγόντων συμβάλλει στην μεγαλύτερη συχνότητα

Διαχωρισμός μεταξύ Φυσιολογικής και Παθολογικής Ψυχολογικής Λειτουργίας

Στην καθημερινότητα μας όλοι οι άνθρωποι ανεξαρτήτου φύλου και ηλικίας κατά καιρούς έχει τύχει να αντιμετωπίσουμε δυσάρεστες καταστάσεις που μας στεναχωρούν και προκαλούν συναισθήματα λύπης ή / και απογοήτευσης. Έτσι λοιπόν στην καθομιλούμένη όταν λέμε ότι "είμαι στεναχωρημένος", "νιώθω λυπημένος", "είμαι άκεφος", στην ουσία αναφερόμαστε σε μια κατάσταση που έχει να κάνει με την διάθεσή μας και με τον τρόπο που επεξεργαζόμαστε τα καθημερινά γεγονότα της ζωής μας. Σε αντίθεση με την φυσιολογική διάσταση των συναισθημάτων μελαγχολίας και στεναχώριας που βιώνουμε καθημερινά λόγω καταστάσεων και συνθηκών(π.χ. απώλειες, αποχωρισμοί, συνταξιοδότηση) η κατάθλιψη ως διαταραχή παρουσιάζει κλινικά συμπτώματα που διακρίνονται με βάση την ένταση και την διάρκεια. Τα βασικά συμπτώματα της κατάθλιψης θα αναλυθούν παρακάτω.

Τα Συμπτώματα της Κατάθλιψης :
Τα κύρια συμπτώματα που μπορεί να εμφανίζει κάποιος όταν έχει κατάθλιψη περιλαμβάνουν την Μεγάλη ελάττωση του ενδιαφέροντος ή της ευχαρίστησης, την Καταθλιπτική Διάθεση, την δυσκολία στον ύπνο και τις διαφοροποιήσεις στην όρεξη για φαγητό. Οι περισσότεροι άνθρωποι διαμαρτύρονται για ανορεξία ενώ σε κάποιους αναπτύσσεται και η υπερφαγία. Εκτός από τα παραπάνω, η Απώλεια του ενδιαφέροντος για σεξ αναφερόμενοι στην διάθεση για σεξ και όχι στο αν γίνεται ή όχι η ερωτική πράξη και η Απώλεια των δυνάμεων και της ενεργητικότητας είναι επίσης συχνά συμπτώματα. Σε γνωστικό επίπεδο, η Αδυναμία συγκέντρωσης, σκέψης, μνήμης ή λήψης αποφάσεων καθώς το μυαλό του ασθενή φαίνεται να είναι απασχολημένο με άλλες ιδέες και σκέψεις, όπως Ιδέες ενοχής, αυτομομφής και αναξιότητας κυριαρχούν. Επίσης, η Ανησυχία και απαισιοδοξία για το μέλλον χαρακτηρίζει την σκέψη πολλών ατόμων που νοσούν.


3. Θεραπευτικές Παρεμβάσεις :

Η συνδυασμός φαρμακοθεραπείας και ψυχοθεραπείας στο άτομο ή στην οικογένεια στις περιπτώσεις εκείνες που έχουν αναλάβει εξ ολοκλήρου την φροντίδα του ηλικιωμένου είναι ερευνητικά και κλινικά ο καταλληλότερος τρόπος παρέμβασης και αντιμετώπισης της γεροντικής κατάθλιψης. Η χορήγηση φαρμάκων βοηθάει στην άμεση ανακούφιση του αρρώστου από την έντονη δυσθυμική – καταθλιπτική διάθεση, την μειωμένη ενεργητικότητα και την προαναφερθείσα συμπτωματολογία. Τα τρικυκλικά (ΤΚΑ) και τετρακυκλικά αντικαταθλιπτικά και οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (SSRI's) είναι σήμερα τα πιο διαδομένα και συχνά χορηγούμενα.
Οι ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις έχοντας ως κύριο άξονα την επαγγελματική και θεραπευτική σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στον θεραπευτή και στον θεραπευμένο με την χρήση του λόγου στοχεύουν όχι μόνο στην θεραπεία και μείωση της συμπτωματολογίας, αλλά κυρίως την προαγωγή θετικής ανάπτυξης και εξέλιξης της προσωπικότητας. Στην ψυχοθεραπεία της γεροντικής κατάθλιψης, θεραπευτής και πελάτης συνεργάζονται από κοινού με στόχο την τροποποίηση των δυσλειτουργικών τρόπων σκέψης και αντιλήψεων εστιαζόμενα στον εαυτό, στον κόσμο και στο μέλλον. Στόχος της γνωσιακής επεξεργασίας είναι η υιοθέτηση λειτουργικών μοντέλων σκέψεων , εναλλακτικών μορφών συμπεριφοράς (μέσω προγράμματος δραστηριοτήτων και κινητοποίησης για την επαναφορά της κοινωνικής λειτουργικότητας) με κύριο αποτέλεσμα και αντίκτυπο την συναισθηματική αλλαγή.

Κατάρτιση Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας ΚΜΨΥ

Κατάρτιση Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας
Κινητών Μονάδων Ψυχικής Υγείας
Βορειοανατολικών και Δυτικών Κυκλάδων

Την Παρασκευή 4 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε συνάντηση εργασίας με σκοπό την κατάρτιση Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας για τις Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας που λειτουργούν στις Βορειοανατολικές και Δυτικές Κυκλάδες. Στη Συνάντηση συμμετείχαν ο Πρόεδρος της Ε.Π.Α.Ψ.Υ. Σ. Στυλιανίδης, ο Γενικός Διευθυντής Ν. Συμεωνίδης, η Τομεακή Υπεύθυνος των Κ.Μ. Αν. Κατιδένιου, στελέχη της κεντρικής διοίκησης και όλα τα στελέχη των δύο Κινητών Μονάδων. Επίσης παρενέβη ο Ν. Γκιωνάκης, στέλεχος της Μονάδας Υποστήριξης και Παρακολούθησης Έργου «Ψυχαργώς-Β’ φάση», η οποία συνέβαλε στην οργάνωση της συνάντησης.

Η Συνάντηση διήρκεσε 9:30 έως 17:30. Μετά από μία εισαγωγή στη φιλοσοφία και τις αρχές που πρέπει να διέπουν την λειτουργία των ΚΜΨΥ, παρουσιάστηκε προσχέδιο Εσωτερικού Κανονισμού και συζητήθηκε διεξοδικά η τελική διαμόρφωση του. Σημαντικό στοιχείο που συζητήθηκε είναι η διαμόρφωση του οργανογράμματος των Μονάδων.

Οι βασικές ενότητες του Κανονισμού είναι:
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΙΝΗΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
ΑΡΧΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
ΜΕΣΑ ΓΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΟΧΩΝ
ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ
α)ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ
β) ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ και ΕΦΗΒΟΥΣ
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ

Η σημασία του Εσωτερικού Κανονισμού στοχεύει όχι μόνο στην τυποποίηση του έργου και την θεσμική προστασία των Κ.Μ., αλλά στη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Την επόμενη ημέρα διοργανώθηκε από την Μονάδα Υποστήριξης και Παρακολούθησης Έργου «Ψυχαργώς-Β’ φάση» εργαστήριο με θέμα:

“Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας:ανταλλαγή εμπειριών από τον ελληνικό και το διεθνή χώρο”


Εκπρόσωποι Κινητών Μονάδων Ψυχικής Υγείας απ’όλη την Ελλάδα αναφέρθηκαν στην εμπειρία τους από τη λειτουργία των κινητών μονάδων συμπεριλαμβάνοντας στην εισήγησή τους, μεταξύ άλλων, θέματα όπως:
§ Ιστορικό της εμπειρίας
§ Οργανωτική δομή και λειτουργία
§ Αποτελέσματα
§ Προβλήματα

Στο εργαστήριο συμμετείχαν:

Fabrizio Asioli, Ψυχίατρος, Καθηγητής Κοινοτικής Ψυχιατρικής, Πανεπιστήμιο Bologna, Νίκος Γκιωνάκης,: Ψυχολόγος, Μονάδα Υποστήριξης και Παρακολούθησης προγράμματος «Ψυχαργώς – Β΄ φάση», Άγις Γούζαρης, Ψυχίατρος, επιστ. υπεύθυνος, ΚΜΨΥ ΒΑ Κυκλάδων, ΕΠΑΨΥ, Χαράλαμπος Ιεροδιακόνου, Ομότ. Καθηγητής Ψυχιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Κυριάκος Κατσαδώρος, Ψυχίατρος, πρόεδρος ΔΣ ΑμΚΕ «Κλίμακα», Γιώργος Κοκκινάκος, Ψυχίατρος, Δ/ντής ΕΣΥ, ΘΧΨΠ Χανίων, Βύρωνας Λαζαρίδης, Ψυχίατρος, Αναπλ. Δ/ντής ΕΣΥ, Επιστ. υπεύθυνος Ομάδας Ψυχοκοινωνικής Στήριξης Επαρχιακού Τύπου (ΟΨΣΕΤ) 2, ΨΝ Θεσσαλονίκης, Βενετσάνος Μαυρέας, Καθηγητής Ψυχιατρικής, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Δημήτρης Ξυλάς Ψυχίατρος, επιμ. Α΄ ΕΣΥ, Κέντρο Ψυχικής Υγείας Κατερίνης, Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Πέτρας Ολύμπου, Δημήτρης Πλουμπίδης, Αναπλ. Καθηγητής Ψυχιατρικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Μαρία Σαμακουρή, Λέκτορας Ψυχιατρικής, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Στέλιος Στυλιανίδης, Δρ. Ψυχίατρος, Πρόεδρος ΔΣ ΕΠΑΨΥ, Δημήτρης Χονδρός, Οικονομολόγος, Μονάδα Υποστήριξης και Παρακολούθησης προγράμματος «Ψυχαργώς – Β΄ φάση»

Ο Καθ. Fabrizio Asioli ήρθε στην Ελλάδα μετά από πρόσκληση της Ε.Π.Α.Ψ.Υ. ΄Εχει αποτελέσει επί σειρά ετών συνεργάτη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για θέματα κοινοτικής ψυχιατρικής και κατέχει πολυετή και σημαντικότατη εμπειρία από τις διαδικασίες ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στην Ιταλία, αλλά και την Λατινική Αμερική. Η εισήγηση του είχε τον τίτλο: Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, Ψυχιατρική: το ιστορικό της εμπειρίας της περιφέρειας Emiglia – Romagna (Ιταλία). Στο πλαίσιο της φιλοξενίας του από την Ε.Π.Α.Ψ.Υ. συζητήθηκαν οι τρόποι συνεργασίας της Ε.Π.Α.Ψ.Υ. και του Πανεπιστημίου της Bologna στον ερευνητικό τομέα.

1η Συνάντηση Εργασίας Δικτύου Φορέων Ψυχικής Υγείας και Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Η παροχή υψηλού επιπέδου φροντίδας στην κοινότητα απαιτεί την ανάπτυξη δεσμών αποτελεσματικής συνεργασίας με άλλες δομές, επαγγελματικές ομάδες και κοινοτικούς πόρους, ταυτόχρονα με την ανάπτυξη κατάλληλων και ευαίσθητων δεσμών με το προσωπικό κοινωνικό δίκτυο του κάθε ασθενούς/ χρήστη ξεχωριστά. Με αφορμή την παραδοχή αυτή, πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου, 10.00-13.00, με πρωτοβουλία της Εταιρείας Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας, η 1η κατά σειρά συνάντηση εκπροσώπων φορέων ψυχικής υγείας-κοινωνικής αλληλεγγύης και φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης στα Βόρεια Προάστια Αττικής. Αντικείμενο της συνάντησης ήταν η ενημέρωση για το έργο του κάθε φορέα, η ανάπτυξη διαύλων επικοινωνίας και συνεργασίας, καθώς και η διερεύνηση της δυνατότητας ανάπτυξης Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας Βορείων Προαστίων. Ως τόπος συζήτησης των προαναφερθέντων θεμάτων ορίστηκε η αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Μελισσίων, ο οποίος παρείχε ευγενικά όλη την υποδομή φιλοξενίας της συνάντησης.

Για την πραγμάτωση της συνάντησης προσκλήθηκαν να συμμετάσχουν οι ακόλουθοι φορείς:
Το Ψυχιατρικό Τμήμα του Γ.Ν. «Σισμανογλείου», η Εταιρεία Ψυχικής Υγείας Παιδιού και Εφήβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.), το Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Μελισσίων, το Κέντρο Κοινωνικής Πολιτικής Κηφισιάς, το Κέντρο Κοινωνικής Φροντίδας Βριλησσίων, το Κέντρο Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης του Δήμου Αμαρουσίου, η Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου Αμαρουσίου, η Μονάδα Επαγγελματικής Αποκατάστασης Ε.Π.Ι.Ψ.Υ., η Μονάδα Υποστήριξης και Παρακολούθησης Έργου «Ψυχαργώς – Β’ Φάση», ο Οργανισμός Πρόνοιας του Δήμου Αμαρουσίου, ο Πανελλήνιος Σύλλογος Οικογενειών για την Ψυχική Υγεία (Σ.Ο.Ψ.Υ.), το Πολυϊατρείο Δήμου Πεύκης, η Ψυχογηριατρική Εταιρεία «Νέστωρ», οι Δήμοι Αμαρουσίου, Βριλησσίων, Κηφισιάς, Μελισσίων, Ν. Ερυθραίας, Πεύκης, καθώς και οι Κοινότητες Πεντέλης και Ν. Πεντέλης.
Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι ο συνολικός αριθμός των εκπροσώπων των παραπάνω φορέων που παρευρέθηκαν έφτασε τους 30.

Ακολούθησε συζήτηση γύρω από θέματα που αφορούν ολόκληρο το δίκτυο ψυχικής υγείας και τοπικής αυτοδιοίκησης από την οποία προέκυψαν τα ακόλουθα συμπεράσματα με την από κοινού συμφωνία όλων των παρευρισκομένων.
Σε ένα πρώτο επίπεδο αναγνωρίστηκε η έντονη ανάγκη ενημέρωσης, συστηματικής ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης της κοινότητας σε θέματα ψυχικής υγείας. Το Δίκτυο μπορεί μέσω αποτελεσματικού συντονισμού να προσφέρει εκπαίδευση μέσα από την πληροφόρηση του κοινού για τη φύση της ψυχικής υγείας, για τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας και τους τρόπους αντιμετώπισης της ψυχικής ασθένειας.
Επιπλέον, κρίθηκε αναγκαίο να γίνουν συντονισμένες δράσεις ενίσχυσης του ήδη υπάρχοντος άτυπου δικτύου οικογενειών μέσω της εκπαίδευσης των επαγγελματιών, των οικογενειών και των χρηστών.
Τέλος είναι σημαντικό, για να μπορέσει το Δίκτυο να αναπτυχθεί και να λειτουργήσει αποτελεσματικά, να υπάρχει αυστηρός συντονισμός δράσεων, χωρίς χρονοτριβές και σεβασμός στην ηθική του δικτύου, πράγμα το οποίο σημαίνει ισότιμη συμμετοχή των μελών.

Στη συνάντηση αποφασίστηκε, επιπλέον, η δημιουργία πενταμελούς Συντονιστικής Επιτροπής για τη δημιουργία του Δικτύου με καταμερισμό ευθυνών και διαμόρφωση χρονοδιαγράμματος δράσεων για το 2005. Στην επιτροπή θα συμμετάσχουν, σε αυτή τη φάση, εκπρόσωποι των φορέων ψυχικής υγείας για λόγους ευελιξίας, τεχνοκρατικής υποστήριξης και άμεσης υπέρβασης πολύπλοκων πολιτικών διαδικασιών εκπροσώπησης της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Η συντονιστική/ τεχνική επιτροπή που αποφασίστηκε θα αποτελείται από εκπροσώπους των παρακάτω φορέων:
α) Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας
β) Εταιρεία Ψυχικής Υγείας Παιδιού και Εφήβου
γ) Ψυχιατρικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου «Σισμανόγλειο»
δ) Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής
ε) Σύλλογος Οικογενειών για την Ψυχική Υγεία

Οι αρμοδιότητες που θα έχει η Επιτροπή αφορούν διάφορα επίπεδα δράσης.
Αρχικά κρίθηκε σημαντικό να πραγματοποιεί επαφές ενημέρωσης του κοινού καθώς και επεξεργασία ενός σχεδίου δράσης για το 2005 ανά δήμο στο οποίο θα εμφανίζεται ο σκοπός των δράσεων, τα μέσα υλοποίησης, το χρονοδιάγραμμα και ο τρόπος αξιολόγησης της δράσης.
Εν συνεχεία επωμίσθηκε την προετοιμασία της 2ης συνάντησης εργασίας, στην οποία στόχος θα είναι η ευρύτερη συμμετοχή αιρετών εκπροσώπων της Τ.Α.
Τέλος ανέλαβε να οργανώσει τις δράσεις προβολής του Δικτύου και ανεύρεσης πόρων υποστήριξης του.

Συνάντηση Φορέων Ψυχικής Υγείας και Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Στις 18/2/2005 πραγματοποιήθηκε, μετά από πρωτοβουλία της Εταιρείας Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας, συνάντηση των φορέων ψυχικής υγείας και τοπικής αυτοδιοίκησης της Άνδρου. Σκοπός της συνάντησης ήταν η ενημέρωση για τις δράσεις που υλοποιούνται στο χώρο της ψυχικής υγείας στο νησί και η αναζήτηση μεθόδων συνεργασίας για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών και την κάλυψη των αναγκών.

Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Άνδρου και συμμετείχαν: οι Δήμαρχοι Άνδρου και Κορθίου, οι διευθυντές του Κέντρου Υγείας, οι επαγγελματίες που στελεχώνουν το κλιμάκιο Άνδρου της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας ΒΑ Κυκλάδων, οι επαγγελματίες που εργάζονται για το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι», ο προϊστάμενος της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, εκπρόσωποι τοπικών συλλόγων, καθώς και εκπρόσωποι της Αστυνομίας.

Ο Πρόεδρος της Ε.Π.Α.Ψ.Υ., Δρ. Σ. Στυλιανίδης, αφού έκανε μία αναδρομή στην πορεία της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στη χώρα μας, αναφέρθηκε στο ρόλο της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας και την εμπειρία από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας. Επεσήμανε τη σημασία συνεργίας με τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης ώστε να ενισχυθούν οι δράσεις προαγωγής της ψυχικής υγείας και να βελτιωθεί η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Ο κ. Α. Πολίτης, Λέκτορας Ψυχιατρικής, στο Αιγηνήτειο Πανεπιστήμιο, ανακοίνωσε την έγκριση του πιλοτικού προγράμματος εφαρμογής δράσεων τηλεψυχιατρικής στο ΚΥ Άνδρου με την υποστήριξη της Πανεπιστημιακής Ψυχιατρικής Κλινικής Αθηνών και της Ε.Π.Α.Ψ.Υ. Πρόκειται, εν ολίγοις, για ένα πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εφαρμόζεται ήδη στην Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Αγγλία.

Ο κ Γλυνός, Δήμαρχος Κορθίου, δήλωσε ότι η Κινητή Μονάδα αποτελεί ευλογία για τον τόπο και ότι στόχος της τοπικής αυτοδιοίκησης πρέπει να είναι η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Ο κ. Θεολόγου, Διευθυντής του Κ.Υ., τόνισε τη σημασία της εκπαίδευσης των γενικών γιατρών στην αναγνώριση των ψυχιατρικών διαταραχών, της συστηματικής ενημέρωσης για τις δράσεις των υπηρεσιών υγείας και της αποτελεσματικής διασύνδεσής τους. Τόνισε, παράλληλα, ότι σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της παρεχόμενης φροντίδας θα διαδραματίσει το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι».

Ο κ. Αλεξάνδρου, προϊστάμενος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, επικεντρώθηκε στα προβλήματα που παρουσιάζονται στη συνεργασία με τα ΚΔΑΥ και την ανάγκη εξειδικευμένων δράσεων προαγωγής της ψυχικής υγείας με στόχο τους μαθητές, τους εκπαιδευτές και τους γονείς.

Ανακεφαλαιώνοντας, διαπιστώθηκε απ’ όλους τους παρευρισκόμενους η ανάγκη για δράσεις ευαισθητοποίησης της κοινότητας και ενημέρωσης σχετικά με τη φύση της ψυχικής υγείας και τους τρόπους αντιμετώπισης της ψυχικής ασθένειας. Η Ε.Π.Α.Ψ.Υ. μπορεί να προσφέρει την τεχνογνωσία για την οργάνωση τέτοιων κοινωφελών δράσεων με την ενεργή υποστήριξη της τοπικής αυτοδιοίκησης.