10 Σεπ 2004

Συνέργια δημοσίου και ιδιωτικού τομέα στην ανάπτυξη των υπηρεσιών ψυχικής υγείας:Ο ρόλος των μη-κυβερνητικών οργανώσεων.

Από τους:
Δρ. Στέλιος Στυλιανίδη, Επιστημονικό Διευθυντή
Ν. Συμεωνίδη, Γενικό Διευθυντή
Π. Χονδρό, Επιστημονική Γραμματεία


Σημαντικές έρευνες[1] [2] [3] σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν καταδείξει την χαμηλή αποδοτικότητα του δημοσίου τομέα σε καίριους τομείς για την ανάπτυξη του συστήματος υγείας, όπως στους τομείς της διοικητικής λειτουργίας, της εκπαίδευσης, της έρευνας, της εισαγωγής καινοτομιών, της δια βίου εκπαίδευσης, της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων του δημοσίου τομέα. Το χαμηλό αυτό επίπεδο παράλληλα με την ανάγκη για προσήλωση στις αρχές της Δημόσιας Υγείας, διαμορφώνουν την απαίτηση για προαγωγή εναλλακτικών μοντέλων και «παραδειγμάτων» ανάπτυξης και λειτουργίας και στο χώρο της ψυχικής υγείας [4]. Μία πρόταση για την υπέρβαση των προβλημάτων αυτών αφορά την αναζήτηση εναλλακτικών μεθόδων ανάπτυξης της ανταγωνιστικότητας μέσω της δημιουργίας ενός «ενδιάμεσου χώρου» μεταξύ του Δημοσίου και του Ιδιωτικού. Ως τέτοιος χώρος μπορεί να ορισθεί ο χώρος των μη κυβερνητικών, μη κερδοσκοπικών εταιρειών ιδιωτικού δικαίου που δραστηριοποιούνται υπό την εποπτεία του Υπουργείου Υγείας.

Χαρακτηριστικά οργάνωσης των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων:
• Δημιουργία κοινής εταιρικής κουλτούρας, φιλοσοφίας με προσδοκώμενο αποτέλεσμα την μεγαλύτερη εσωτερική συνοχή, την αποτελεσματικότερη διαχείριση της επικοινωνίας, την αρτιότερη οργάνωση, υιοθέτηση κοινών διαδικασιών και προγραμματισμό
• Δυνατότητα αξιοποίησης εναλλακτικών κοινοτικών πόρων, που δημιουργεί προϋποθέσεις μείωσης του κόστους και ανάπτυξης της ποιότητας φροντίδας και ζωής των χρηστών[5]
• Ενδυνάμωση λειτουργίας εσωτερικού δικτύου της ΜΚΟ και προσδοκώμενη αύξηση της ικανοποίησης των μελών και στελεχών της
• Δυνατότητα ανάπτυξης και ενίσχυσης δικτύων οργάνωσης και επικοινωνίας, σε πανελλήνιο και διεθνές επίπεδο, που διευκολύνουν την εισαγωγή των καινοτομιών και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στο μικρομεσαίο επίπεδο[6] [7]
• Εισαγωγή διαδικασιών αξιολόγησης που ξεφεύγουν από την λογική τυποποίησης που επιφέρει η δημοσιοϋπαλληλική λογική
• Δυνατότητες ενίσχυσης, μέσω της κοινοτικής δράσης και της προώθησης εναλλακτικών παραδειγμάτων φροντίδας και παροχής υπηρεσιών, της κοινωνίας των πολιτών ως μοχλού πίεσης απέναντι στο κράτος και ενίσχυσης των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών στο σύστημα υγείας και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα[8] [9] [10]
• Δυνατότητες ευέλικτης και αποτελεσματικής συνέργειας με τον ιδιωτικό τομέα με σκοπό την αξιοποίηση προηγμένης τεχνογνωσίας.
• Ο χώρος των ΜΚΟ είναι θελκτικότερος σε επίπεδο μάρκετινγκ για τις εταιρείες του ιδιωτικού χώρου επειδή η συνεργασία στο επίπεδο αυτό ενισχύει την εικόνα της κοινωνικής υπευθυνότητας της εταιρείας και απαιτεί λιγότερο χρονοβόρες γραφειοκρατικές λειτουργίες (διαδικασίες πληρωμών, δωρεές, επικοινωνιακή πολιτική)
• Δυνατότητες υποκίνησης και ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού μέσω της ευελιξίας[11], σε σχέση με το δημόσιο τομέα σε θέματα όπως
• η εύρεση, επιλογή και τοποθέτηση προσωπικού
• αρχική εκπαίδευση
• διαρκής υποστήριξη και συμβουλευτική (σε εξατομικευμένο και ομαδικό επίπεδο)
• επιμόρφωση ανά ειδικότητα
• αξιολόγηση προσωπικού (job rotation/ job shadowing)
• δυνατότητα αντικατάστασης έμψυχου δυναμικού ανάλογα με τις ανάγκες
• ελαστικότητα σε ζητήματα μορφής απασχόλησης (εξωτερικές συνεργασίες, μερική απασχόληση, άμεσες προσλήψεις) και αμοιβών
• εισαγωγής διαδικασιών συνεχούς εκπαίδευσης και υποστήριξης

Ο σύγχρονος τρόπος οργάνωσης της Εταιρείας, σε συνδυασμό με την πολυετή πείρα επιτυχημένων συνεργασιών αποτελεί εγγύηση για την προοπτική ανάπτυξης και βελτίωσης των παρεχομένων υπηρεσιών.

Παραδείγματα Συνέργειας
o Mission Interministerielle Recherche - Experimentation του Υπουργείου 'Ερευνας και Τεχνολογίας - Παρίσι, Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales - Παρίσι
o Συνεργασία με φορείς Π.Φ.Υ., Π.Ο.Υ., Ινστιτούτο M. Negri : Έρευνα "Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και Ψυχιατρική" στο νομό Ευβοίας. (1990- 1991)
o Κύπρος: παροχή τεχνογνωσίας στις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας της Κυπριακής Δημοκρατίας στα πλαίσια του σχεδιασμού και της υλοποίησης της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και της αναδιοργάνωσης των ψυχιατρικών υπηρεσιών της χώρας. Η παρέμβαση έγινε σε συνεργασία με τον ΠΟΥ και τη Δ/νση Ψυχικής Υγείας του ελληνικού Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας)
o Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας: Γενεύη, πρόγραμμα "Alternative Solutions for Social Integration of Mentally Ill Patients", ΠΓΔΜ (Μάιος 2000 – Απρίλιος 2001), παρέχοντας τεχνική υποστήριξη και εκπαιδευτικές δραστηριότητες στο προσωπικό του ΨΝ του Negorci
o Σε συνεργασία με το Ψ.Ν.Α., την Ψυχιατρική Κλινική του Παν. Ιωαννίνων, το Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής, φορέας υλοποίησης στην Ελλάδα ενός προγράμματος διακρατικής συνεργασίας με αντικείμενο «Το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης στις ψυχιατρικές θεραπευτικές και αποκαταστασιακές δραστηριότητες»
o Συνεργασία με WHO Collaborating Center Lillie, Δήμο Χαλκίδας, Νομαρχία Εύβοιας, ΚΨΥ Χαλκίδας για την υλοποίηση επιδημιολογικής ανθρωπολογικής έρευνας «Εικόνες & πραγματικότητες:Η ψυχική υγεία στο Γενικό Πληθυσμό»
o Συνεργασία με Α ΠΕΣΥΠ Ν. Αιγαίου για την εκπαίδευση γιατρών ΠΦΥ σε θέματα ψυχικής υγείας και επεξεργασία ολοκληρωμένου 3ους Στρατηγικού Σχεδίου για την ψυχική υγεία στις Κυκλάδες
o Συνεργασία με φορείς τοπικής & νομαρχιακής αυτοδιοίκησης και δημόσιους φορείς υγείας για την πραγματοποίηση εκδηλώσεων για τη Δημόσια Υγεία




[1] Afonso, A., Scukenecht, L. and Tanzi, V. (2003). Public Sector Efficiency: An International Comparison. ECB Working Paper no. 242.
[2] Mylonas P. & Joumard I. (1999). Greek public enterprises: challenges for reform. OECD Economics department Working papers no. 214
[3] Σπινέλης Δ. (2004) Πρωταθλήτρια στην καινοτομία του τομέα υπηρεσιών η Ελλάδα. Οικομονικός Ταχυδρόμος, 13 (2603): 26-27
[4] Στυλιανίδης Σ & Χονδρός Π. (2004) Τοπική ανάπτυξη και ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα: προϋποθέσεις για τη συγκρότηση ενός νέου παραδείγματος συνεργασίας. Τετράδια Ψυχιατρικής 85:97-103
[5] Saraceno B. (2004).Ψυχική Υγεία: Η έλλειψη πόρων απαιτεί νέα παραδείγματα, Τετράδια Ψυχιατρικής
[6] Fleury M J & Mercier C. (2002) Integrated local networks as a model for organizing mental health services. Administration and policy in mental health, 30: 55-73
[7] Δρακοπούλου-Dodd Σ. (2004). Δίκτυα επιχειρηματικότητας: Μια στρατηγική για την επιβίωση και την επιτυχία μικρών επιχειρήσεων. Οικονομικός Ταχυδρόμος 7 (2597), 50-55
[8] Μακρυδημήτρης Α. (2003). Ο Μεγάλος Ασθενής. Η μεταρρύθμιση και ο εκσυγχρονισμός του δημόσιου τομέα. Παπαζήση: Αθήνα.
[9] Μακρυδημήτρης Α. (2004). Η θολή άνοιξη της κοινωνίας των πολιτών. Οικονομικός Ταχυδρόμος, 10(2600): 61-64
[10] Σκλιάς Π. & Χουλιάρας Α. (2002) . Η διπλωματία της κοινωνίας των πολιτών. Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις και η διεθνής αναπτυξιακή συνεργασία. Παπαζήση: Αθήνα.
[11] Battram A. (1999). Navigating Complexity: The essential guide to complexity theory in business and management. 2nd Edition. The Industrial Society: London